4 เทคนิคจิตวิทยาจาก The Green mile การทำงานกับคนหลากหลายวัฒนธรรมอย่างไรให้เข้าใจและเคารพ: พลังของความเห็นอกเห็นใจ
- Chanthama Changsalak
- May 30
- 2 min read
บทความจิตวิทยานี้จะขอนำภาพยนตร์เก่ามาเล่าใหม่ในมุมมองของ Empathy หรือพลังของความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น ภาพยนตร์เรื่องนั้นก็คือ The Green Mile หรือชื่อไทยว่า “ปาฏิหาริย์แดนประหาร” เป็นภาพยนตร์คลาสสิค ทรงคุณค่า ที่ออกฉายในปี 1999
ซึ่งเป็นภาพยนตร์ที่ดัดแปลงมาจากหนังสือขายดีของเจ้าพ่อหนังสือสยองขวัญ Stephen King ภายใต้การกำกับของผู้กำกับชั้นครู Frank Darabont และมีนักแสดง A List อย่าง Tom Hanks แสดงนำ คู่กับการแสดงอันสุดแสนประทับใจและเรียกน้ำตาของ Michael Clarke Duncan เจ้าของบท John Coffey ผู้แสนดีแต่อยู่ผิดที่ผิดทาง
The Green Mile เล่าถึงช่วงชีวิตวุ่น ๆ ของ Paul Edgecomb (แสดงโดย Tom Hanks) ที่ทำงานเป็นหัวหน้าผู้คุมนักโทษในเรือนจำ ส่วนแดนประหาร ที่มีชื่อเล่นว่า “The Green Mile” เนื่องจากแดนประหารจะถูกเรียกว่า “The Last Mile” หรือหลักสุดท้ายของชีวิตนักโทษก่อนจะจบลง
แต่พื้นของแดนประหารที่ Paul ทำงานอยู่นั้นทาสีเขียวมะนาว จึงถูกตั้งชื่อแตกต่างจากที่อื่น เป็น The Green Mile แต่เดิม Paul จะมีเพื่อนร่วมงานที่น่ารัก อบอุ่น อยู่ 3 คน คือ Brutal, Harry และ Dean โดยมี ผบ. เรือนจำที่รักกันเหมือนพี่น้อง ชื่อว่า Hal แต่ก็จะมีตัวร้ายของเรื่อง ซึ่งเป็นน้องใหม่ในทีม เป็นเด็กฝาก เด็กเส้น ชื่อว่า Percy
ที่ดูเหมือนว่าอยากจะมาทำงานใน The Green Mile เพราะอยากจะดูการประหารชีวิตนักโทษด้วยเก้าอี้ไฟฟ้าอย่างใกล้ชิดเพียงเท่านั้น จนวันหนึ่ง The Green Mile ก็ได้มีนักโทษประหาร ชื่อ John Coffey ที่แตกต่างจากนักโทษประหารโดยทั่วไป คือ ตัวใหญ่ ใจดี แถมมีพลังปาฏิหาริย์จากพระเจ้าสามารถรักษาอาการป่วย และยังฟื้นคืนชีพได้อีกด้วย
The Green Mile จัดเป็นภาพยนตร์แนวจิตวิทยา ดราม่า แฟนตาซี ที่ถึงแม้จะมีความแฟนตาซีคือพลังมหัศจรรย์ ของ John Coffey เข้ามา แต่ก็ไม่ได้ทำให้ความสมจริงของภาพยนตร์ลดทอนลงไปแต่อย่างใด โดยเฉพาะในประเด็นของด้านสว่าง (คนใจดี) vs ด้านมือ (คนใจร้าย) ในโลกใบนี้ และประเด็นว่า “กฎแห่งกรรมไม่ได้ยุติธรรมเสมอไป”
แต่ก็ใช่ว่าเราจะต้องเป็นอีกคนที่ใจร้าย ภาพยนตร์ยังได้เน้นย้ำเรื่องของ Empathy หรือความเห็นอกเห็นใจ โดยเฉพาะกับผู้ที่มีความแตกต่างกันทั้งวัฒนธรรม ความเชื่อ สีผิว ค่านิยม เพราะคนทุกคนเท่าเทียมกัน โดยสามารถสรุปออกมาเป็น 4 เทคนิคจิตวิทยาจาก The Green mile การทำงานกับคนหลากหลายวัฒนธรรมอย่างไรให้เข้าใจและเคารพ: พลังของความเห็นอกเห็นใจ ได้ดังนี้ค่ะ
Growth Mindset ที่ดีนำไปสู่ Cognitive Empathy
Growth Mindset คือ กรอบความคิดที่เชื่อว่าคนเราทุกคนมีความสามารถและสติปัญญา สามารถพัฒนาได้ผ่านความพยายาม การเรียนรู้ และการฝึกฝน ซึ่งสอดคล้องกับทัศนคติของ Paul, Brutal, Harry และ Dean (ยกเว้น Percy) ที่มีความเชื่อว่าคนเราสามารถพัฒนาได้ (Belief in Developmental Ability)
ต่อให้คนนั้นจะเคยทำผิดร้ายแรงจนมาเป็นนักโทษประหาร แต่หากได้รับการขัดเกลา และยังมีเมล็ดพันธุ์แห่งความดีอยู่ภายในใจก็สามารถพัฒนาตนเองทำเรื่องดี ๆ ได้ อย่างเช่น Del นักโทษประหารเชื้อสายฝรั่งเศส ที่แม้เราจะไม่รู้ที่ไปที่มา ออกจะขี้โวยวาย แต่ก็ยังมีความเมตตาต่อเจ้าหนูตัวเล็ก ๆ ที่เขาตั้งชื่อให้ว่า “Mr. Jingles”
หรือเมื่อเกิดปัญหาในที่ทำงาน ทั้ง 4 คน ก็สามารถเผชิญหน้ากับความท้าทาย (Embracing Challenges) เพื่อรับมือกับอุปสรรค (Persistence in the Face of Setbacks) อันนำไปสู่ความสำเร็จ (Effort as a Path to Mastery) หรือแม้แต่การที่ต้องทำงานกับคนหลากหลายวัฒนธรรม และคนที่มีทัศนคติเชิงลบอย่างรุนแรง อย่าง Percy ทุกคนก็ยังสามารถใช้ Growth Mindset ในการทำความเข้าอกเข้าใจทางความคิด (Cognitive Empathy) เพื่อรักษาบรรยากาศในการทำงานให้ราบรื่น
มองคนอย่างเท่าเทียม ปฏิบัติต่อทุกคนด้วยความเป็นมนุษย์
การมองคนอย่างเท่าเทียม ปฏิบัติต่อทุกคนด้วยความเป็นมนุษย์ ซึ่งเป็นไปตามหลักจิตวิทยา Human Dignity, Equity, and Social Justice อันนำไปสู่ความเห็นอกเห็นใจในเชิงปฏิบัติ (Compassionate Empathy) กล่าวคือ Paul, Brutal, Harry และ Dean มีความเคารพในคุณค่าความเป็นมนุษย์ (Respect for Human Dignity) สูงมาก
ดังในฉากที่ Percy ดูถูกร่างของ Arlen Bitterbuck นักโทษประหารที่ถูกประหารเรียบร้อยแล้ว ซึ่งทำให้ Brutal และ Paul ไม่พอใจอย่างมาก และยังกล่าวว่า “เขารับโทษของเขาแล้ว ตอนนี้เขาบริสุทธิ์แล้ว” หรือแม้แต่เจ้าหนูตัว “Mr. Jingles” ทั้ง 4 ผู้คุมก็ปฏิบัติด้วยความเสมอภาคและความยุติธรรม (Equity and Fairness) แบ่งอาหารให้ อนุญาตให้ Del ดูแลหนูในห้องขังได้
หรือแม้แต่นักโทษตัวร้ายอย่าง Wild Bill พวกเขาก็ยังแบ่งเครื่องดื่มให้ (แม้จะแฝงด้วยเจตนาอื่นก็ตาม) นอกจากนี้พวกเขาทั้ง 4 ยังเข้าใจและยอมรับความแตกต่าง (Inclusion and Diversity Awareness) ทั้งในกลุ่มเพื่อนร่วมงานเอง หรือนักโทษประหารแต่ละคน จึงทำให้เขาพวกเขาสามารถทำงานกับคนหลากหลายได้
ให้เกียรติเพื่อนร่วมงาน
Paul, Brutal, Harry และ Dean เคารพและให้เกียรติเพื่อนร่วมงานอย่างมาก สามารถทำงานกับคนหลากหลายได้อย่างดี แม้แต่กับ Toxic People อย่าง Percy ที่ต้องการจะทำตำแหน่งผู้นำในการประหารแทน Brutal อย่างเปิดเผย และมีเจตนาไม่ดี คือ ต้องการเป็นผู้ชมแถวหน้าและมีส่วนร่วมในการประหารนักโทษ
แต่เมื่อ Percy สามารถทำหน้าที่ได้ดี Paul, Brutal, Harry และ Dean ก็ชื่นชมอย่างจริงใจ เมื่อถึงตอนปฏิบัติหน้าที่ ก็ให้เกียรติ Percy ในการทำหน้าที่ของตนเอง โดยไม่ก้าวก่าย ไม่หักหน้า ถึงแม้ว่าจะนำมาซึ่งความโกลาหลก็ตาม แต่ Paul ก็ยังปกป้อง Percy ซึ่งเป็นผู้ใต้บังคับบัญชา ตามกรอบอำนาจของเขา และค่อยมาจัดการกันเป็นการภายในกันภายหลัง
ช่วยเหลือซึ่งกันและกันอยู่เสมอ
การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เป็นการแสดงความเข้าอกเข้าใจทางอารมณ์ (Emotional Empathy) รูปแบบหนึ่ง ซึ่งเป็นการแสดงความเข้าอกเข้าใจที่ค่อนข้างชัดเจนใน The Green Mile ดังเช่น ในตอนที่ Paul ชักชวนเพื่อน ๆ ในการพาตัว John Coffey ไปรักษาเนื้องอกในสมองของ Melinda ภรรยา ของ Hal ผู้เป็นทั้งหัวหน้างานและเพื่อนสนิท เขาก็ไม่ได้บังคับ
อีกทั้งยังกัน Dean น้องเล็กของทีมออกจากความเสี่ยง เพราะเขาเข้าอกเข้าใจว่า Dean มีลูกเล็ก เอาอนาคตหน้าที่การงานมาเสี่ยงไม่ได้ และเขาก็ให้เหตุผลที่ชวน Brutal และ Harry เข้าร่วมปฏิบัติการเสี่ยงนี้ เพราะลูกสาวของ Harry โตกันหมดแล้ว ส่วน Brutal เป็นหนุ่มโสด ไม่มีครอบครัวที่ต้องมารับความเสี่ยงด้วย และเขาเองก็ได้พูดคุยกับภรรยาอย่างเข้าใจแล้วถึงความเสี่ยงที่อาจตามมา
และด้วยความเห็นอกเห็นใจเพื่อน และเข้าอกเข้าใจในความทุกข์ทรมานของ Melinda เหล่าผู้คุมผู้ใจดีจึงขอความช่วยเหลือจาก John Coffey ให้ช่วยสร้างปาฏิหาริย์อีกครั้ง และแน่นอนว่า John Coffey ก็ยินดีช่วยอย่างเต็มใจ
แม้ว่า The Green Mile จะเป็นภาพยนตร์อายุ 26 ปี ในปี 2025 นี้ แต่แก่นของเรื่องที่พูดถึงความเป็นมนุษย์ และความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น รวมถึงการรู้คุณค่าของชีวิต ก็ยังคงประทับใจและช่วยให้เราตระหนักถึงการทำความดี และการเป็นคนใจดีต่อโลกได้อย่างลึกซึ้ง
iSTRONG Mental Health
ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร
บริการของเรา
สำหรับบุคคลทั่วไป
บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa
คอร์สฝึกอบรมทักษะด้านจิตวิทยา : http://bit.ly/3RQfQwS
สำหรับองค์กร
EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8
โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong
บทความแนะนำ
อ้างอิง Decety, J., & Jackson, P. L. (2004).
The functional architecture of human empathy.
Behavioral and Cognitive Neuroscience Reviews, 3(2), 71-100. https://doi.org/10.1177/1534582304267187
Dweck, C. S. (2006).
Mindset: The new psychology of success. Random House.
Nussbaum, M. C. (2006). Frontiers of justice: Disability, nationality, species membership. Harvard University Press.
ประวัติผู้เขียน
จันทมา ช่างสลัก บัณฑิตจิตวิทยาคลินิกจากรั้ว มช. และมหาบัณฑิตจาก NIDA ปัจจุบันเป็นคุณแม่ลูก 1 ผู้เป็นทาสแมว ที่มุ่งมั่นจะพัฒนาการเขียนบทความจิตวิทยาให้โดนใจผู้อ่าน และสร้างแรงกระเพื่อมทางสังคม ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกบนโลกใบนี้