เคยนั่งคิดกันไหมคะ ว่าหลายๆ เรื่องในชีวิตทำไมถึงมีปัญหาเหมือนเดิมซ้ำ ๆ และเคยไหม…ตั้งใจว่าจะพูดคุยดี ๆ แต่สุดท้ายกลายเป็นทะเลาะ เคยบอกตัวเองว่าจะ “ไม่ยอมโดนเอาเปรียบอีก” แต่พอถึงเวลา กลับเงียบและปล่อยผ่านเหมือนเดิม หรือบางครั้งเราก็เผลอ “ช่วยทุกเรื่อง” จนกลายเป็นคนที่รับภาระของทุกคน จนหมดแรงไปเอง ทำให้บางทีเราคงจะรู้สึกเหนื่อยมากๆ เลยใช่ไหมคะ

ในฐานะ HR หรือฝ่ายบุคคล คุณคงเคยเผชิญกับสถานการณ์ที่พนักงานในองค์กรเริ่มมีความขัดแย้งกันอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นการปล่อยข่าวลือซุบซิบนินทา ทำให้เพื่อนร่วมงานเสียหน้า หรือการสร้างสถานการณ์เพื่อให้ตัวเองดูเหนือกว่า ปัญหาเหล่านี้ดูเหมือนเล็ก แต่กลับบั่นทอนความไว้วางใจในทีมและทำลายบรรยากาศการทำงานในระยะยาวมากๆ เลยค่ะ

คุณเคยรู้สึกไหมว่า… ในฐานะหัวหน้า คุณพยายามทุกวิถีทางแล้ว แต่ทีมก็ยังทำตามที่คุณคาดหวังไว้ไม่ได้ บางครั้งลูกน้องก็ค่อยไม่เกรงใจ มีทั้งพูดแทรกในที่ประชุมและโต้เถียงแบบไม่ฟังเหตุผล ในบางครั้งลูกน้องก็กลับเงียบเกินไป แม้จะมีปัญหาอยู่ในใจแต่ก็ไม่พูด จนสะสมกลายเป็นเรื่องลุกลามใหญ่โต

คุณอาจเริ่มคิดว่า “ทำไมเขาไม่เห็นค่าฉัน” หรือ “นี่ฉันไม่มีบารมีพอจะให้คนฟังเหรอ” ความจริงแล้ว ปัญหาอาจไม่ใช่เนื้อหาที่คุณพูด หรือความสามารถที่คุณมี แต่อยู่ที่ “วิธีการสื่อสาร” ที่ส่งสัญญาณบางอย่างให้คนฟัง “ปิดใจ” โดยที่คุณเองก็ไม่รู้ตัว สัญญาณนี้ มักเกี่ยวข้องกับสภาวะทางจิตใจที่เรียกว่า “Child State”

เคยไหมที่คุณจัดประชุมเพื่อ Brainstorm ความคิดกัน แต่บรรยากาศกลับเงียบเหมือนห้องสอบสวน คนพูดก็มีอยู่ไม่กี่คน ไอเดียวนกลับมาตามกรอบเดิมๆ และบางคนก็เอาแต่นั่งก้มหน้า ไม่กล้าเสนออะไรใหม่ๆ เพราะกลัวโดนมองว่าเพ้อฝัน หรือไม่น่าจะเวิร์ค สุดท้ายการประชุมที่ควรจะได้ความคิดสร้างสรรค์ กลับจบด้วยความรู้สึกเสียเวลา

Psychological Safety คือ ความรู้สึกปลอดภัยที่ทีมมั่นใจว่า การพูด การถาม การเสนอความเห็น หรือแม้แต่การยอมรับความผิดพลาด จะไม่ถูกตำหนิ ดูแคลน ด้อยค่า หรือส่งผลเสียต่อสถานะของพวกเขา ลองนึกภาพง่ายๆ ว่า ถ้าที่ประชุม ทีมกล้าพูดว่า “ฉันไม่แน่ใจว่าทำแบบนี้ถูกไหม” หรือ “ฉันมีไอเดียแปลกๆ แต่อยากลอง” โดยไม่กลัวโดนหัวหน้าตำหนิหรือเพื่อนร่วมทีมจะแซะ นั่นคือ พื้นที่ปลอดภัยที่ความคิดสร้างสรรค์ การเรียนรู้ และความร่วมมือจะเกิดขึ้น

คุณอาจเคยเจอสถานการณ์ที่หัวหน้างานหรือผู้บริหารใช้อำนาจในทางที่ผิด ข่มขู่ ตำหนิ หรือกดดันลูกน้องอย่างไม่มีเหตุผล นั่นคือสิ่งที่เรียกว่า Power Harassment ซึ่งเป็นภัยเงียบที่ส่งผลต่อความมั่นคงของวัฒนธรรมองค์กรโดยตรง

เรื่องเหล่านี้กลายเป็นความท้าทายของหัวหน้างานหลาย ๆ คน โดยเฉพาะในทีมที่มีคนจากหลาย Gen ดังนั้นการเรียนรู้เทคนิคจิตวิทยาการสื่อสารเพื่อไปเติมเต็มทักษะของหัวหน้างานนั้นจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพได้มากขึ้น และลดความปวดหัวได้ด้วย

คุณเคยออกจากการประชุมกับหัวหน้าด้วยความรู้สึกเซ็ง หมดความมั่นใจ หรือแม้กระทั่งรู้สึกตัวเล็กราวกับเพิ่งถูกครูดุที่โรงเรียนมั้ย หรือหลายครั้งคุณเลือกเก็บความคิดเห็นไว้เพราะพูดไปเดี๋ยวจะโดนซะเปล่า ๆ บ้างรึเปล่า

ในโลกของความสัมพันธ์ มีไม่กี่แนวคิดที่ทรงพลังเท่ากับการมีอิทธิพล ความสามารถในการเชื่อมต่อ สื่อสาร และชี้นำซึ่งกันและกันโดยไม่บงการกัน