“ใจสั่น เหงื่อแตก หายใจไม่ทัน... ฉันเป็นอะไรไป” หากคุณเคยประสบเหตุการณ์ที่จู่ๆ ก็รู้สึกเหมือนจะขาดใจ ทั้งที่ไม่มีอันตรายอยู่ตรงหน้า นั่นอาจเป็น Panic Attack หรือ ภาวะตื่นตระหนกเฉียบพลัน ซึ่งเกิดขึ้นจากปฏิกิริยาทางร่างกายที่เข้าใจผิด คิดว่าคุณกำลังตกอยู่ในภัยคุกคามร้ายแรง ทั้งที่ในความจริงคุณแค่กำลังนั่งอยู่ในห้องที่ปลอดภัย

หลายคนในวัยผู้ใหญ่ที่อยู่ในช่วงของการเป็นเสาหลักของครอบครัว ผู้นำในที่ทำงาน หรือเดอะแบก มักเผชิญกับความกดดันสูงและความรับผิดชอบมากมาย แต่กลับไม่ค่อยมีเวลาทบทวนหรือดูแลจิตใจตัวเอง การนำเทคนิคกระบวนการให้คำปรึกษามาใช้กับตัวเองก่อน จึงเป็นหนึ่งในวิธีที่ทรงพลังที่สุดในการเข้าใจและจัดการปัญหาในชีวิตอย่างลึกซึ้ง

ทีมงานไม่กระตือรือร้นเหมือนแต่ก่อน จากเดิมที่เคยทุ่มเททำงานหนัก แต่แล้วประสิทธิภาพก็ลดลง บางคนเริ่มเงียบหาย ไม่มีส่วนร่วม บางคนเริ่มคิดลบกับงานและองค์กรโดยไม่รู้ตัว สิ่งเหล่านี้คือสัญญาณของภาวะหมดไฟ “Burnout” ซึ่งกำลังกลายเป็นปัญหาใหญ่ในองค์กรจำนวนมากโดยเฉพาะในยุคที่เปลี่ยนแปลงเร็ว และเต็มไปด้วยความคาดหวัง ที่ก่อต้นทุนแฝงให้กับองค์กรอย่างมหาศาล

World Health Organization หรือ WHO คาดการณ์ว่า ในปี 2030 โรคทางสุขภาพจิต นั่นคือโรคซึมเศร้ากำลังจะกลายเป็นสาเหตุอันดับ 1 ของภาระโรคทั่วโลก เมื่อรวมทุกโรคและภาวะเจ็บป่วยที่มีผลกระทบต่อชีวิตมนุษย์ทั้งหมด ทั้งในแง่ของสุขภาพ เศรษฐกิจ และคุณภาพชีวิต โรคซึมเศร้าจะเป็นสาเหตุที่สร้างภาระโรคสูงที่สุดในโลก

ภาวะสิ้นยินดีในที่ทำงาน หรือ Workplace Anhedonia ในทางจิตวิทยา หมายถึง อาการสูญเสียความสามารถในการรับรู้ความสุขหรือความพึงพอใจจากงาน ขาดแรงจูงใจ และขาดความรู้สึกเชื่อมโยงกับงานที่ทำ ซึ่งเริ่มต้นมาจากภาวะหมดพลัง หรือ Brownout อันนำไปสู่ภาวะหมดไฟในการทำงาน หรือ Burnout และนำมาสู่ภาวะสิ้นยินดีในที่ทำงานในที่สุด

เมื่อเดือนธันวาคม 2566 Thai PBS ได้รายงานสถานการณ์สุขภาพจิตของคนไทยที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ พบว่า ผู้ที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ เช่น กรุงเทพฯ เชียงใหม่ นครราชสีมา ภูเก็ต ต้องรับมือกับความกดดันในงานและการชีวิตมากกว่าผู้ที่อาศัยในเมืองขนาดเล็ก หรือในเขตชนบท

“จะทำอย่างไรเมื่อคุณรู้สึกว่าชีวิตไม่มีจุดหมายอีกต่อไป?” เป็นคำถามที่เป็นโจทย์ใหญ่ในชีวิตของใครหลาย ๆ คน ตามทฤษฎีจิตวิทยาได้อธิบายว่า หากบุคคลไม่สามารถสร้างความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งกับบุคคลอื่น หรือไม่สามารถทำสิ่งที่มีความหมายได้

จากสถิติคนเหงา เมื่อปี 2564 พบว่าคนไทยครองแชมป์คนเหงาเป็นอันดับที่ 4 ของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก ซึ่งคิดออกมาเป็นจำนวนคนเหงามากถึง 7.07 ล้านคนเลยทีเดียว และมีการคาดการณ์ว่าในปี 2583 คนเหงาในประเทศไทยจะเพิ่มขึ้นอีก 30% กล่าวคือ จะเพิ่มจำนวนคนเหงาเป็น 9.12 ล้านคน

เรื่องเหล่านี้กลายเป็นความท้าทายของหัวหน้างานหลาย ๆ คน โดยเฉพาะในทีมที่มีคนจากหลาย Gen ดังนั้นการเรียนรู้เทคนิคจิตวิทยาการสื่อสารเพื่อไปเติมเต็มทักษะของหัวหน้างานนั้นจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพได้มากขึ้น และลดความปวดหัวได้ด้วย

“อยู่กับตัวเองให้ระวังความคิด อยู่กับมิตรให้ระวังคำพูด” เป็นประโยคที่มักจะได้ยินกันบ่อย แต่ในบางครั้งการระวัง ‘ความคิด’ และ ‘คำพูด’ ก็เป็นไปได้ยากเพราะในการที่จะระวังความคิดและคำพูดได้นั้นจะต้องอาศัยการรับรู้และเข้าใจตัวเอง ซึ่งอาจจะต้องตั้งต้นด้วยการสำรวจตัวเองก่อนว่าส่วนใหญ่แล้วตัวเองมักจะมีความคิดแบบไหน