นักจิตวิทยาแนะนำ 9 คำพูดในการเลี้ยงลูกให้เป็นเด็กที่มีความสุข

สิ่งหนึ่งที่คุณพ่อ คุณแม่ ต้องตระหนัก คือการเลี้ยงลูกให้เป็นเด็กที่มีความสุขเติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่มีสุขภาพจิตใจที่เข้มแข็งมีความสุข จิตวิทยาในการพูดคุยกับเขาเป็นสิ่งที่สำคัญมากบทความนี้นำเสนอ 9 ประโยคที่จะช่วยให้ลูกของเราโตมาเป็นเด็กที่มีความสุขและมีสุขภาพจิตที่แข็งแรงสมบูรณ์

เชื่อว่าพ่อแม่ทุกคนอยากให้ลูกของเรามีชีวิตที่ดีและประสบความสำเร็จในชีวิตของพวกเขาด้วยกันทั้งสิ้น พ่อแม่หลายคน พยายามทำงานหาเงินส่งให้ลูกได้เรียนในโรงเรียนดี ๆ ส่งลูกไปเรียนกวดวิชาและเคี้ยวเข็นให้เขาเรียนหนังสือให้เก่ง ๆ เพื่อจะได้สอบเข้าคณะดี ๆ มหาวิทยาดี ๆ และ ได้งานดี ๆ ที่จะนำมาซึ่งรายได้ที่มั่นคง นั่นเอง

อย่างไรก็ตาม ชื่อเสียง เงินทอง อาจไม่มีค่าอะไรเลย ถ้าลูกของเราไม่มีความสุขในชีวิตดังนั้นการเลี้ยงดูเขาให้เติบโตเป็นคนที่มีความสุข มีสุขภาพจิตใจที่แข็งแรง และพร้อมที่จะจัดการกับปัญหาต่าง ๆ ที่เข้ามาในชีวิตของเขาได้จึงเป็นเรื่องที่สำคัญที่เป็นหน้าที่ของพ่อแม่ที่จะสร้างเมล็ดพัุนธ์นั้นในตัวของลูกของเราตั้งแต่เขายังเป็นเด็กตัวเล็ก ๆ

การเป็นพ่อแม่ของคนหนึ่งคนเป็นหน้าที่รับผิดชอบที่ยิ่งใหญ่มากสำหรับชีวิตมนุษย์เพราะเรากำลังหล่อหลอมคน ๆ หนึ่งที่เขาจะสามารถส่งต่อความสุข ทัศนคติที่ดี รวมไปถึงสร้างประโยชน์ได้อย่างมากมายให้กับสังคมทั้งหมดนี้ขึ้นอยู่กับวิธีการเลี้ยงดูของเรา การเลี้ยงดูและสายสัมพันธ์ระหว่างเราและลูก เป็นสิ่งที่สร้างแบบแผนของชีวิตของลูกเราในอนาคต ถ้าเราให้ความรัก ความอบอุ่น สอนให้เขาสามารถเข้าใจ และ จัดการอารมณ์ของตัวเองได้อย่างเหมาะสม รู้ว่าตัวเองเป็นที่รักและมีคุณค่า เขาก็จะรู้จักความรัก การเอาใจใส่ และ สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับคนอื่นๆ รวมถึง มีความรักและเคารพในตัวเอง เลือกสิ่งดีๆ ให้กับชีวิตของเขา

ในทางกลับกันถ้าเราปล่อยปละละเลยไม่ดูแลลูกสร้างทัศนคติด้านลบต่อตัวเขาและโลกภายนอก เราก็กำลังเอาแว่นตาของเรานั้นยื่นให้เขานำไปใส่เพื่อมองโลกและตัวเองเช่นนั้นเช่นกัน ไม่เพียงแต่การแสดงออกทางการกระทำ คำพูด ก็มีผลต่อลูกเป็นอย่างมาก 9 ประโยคต่อไปนี้ เป็นสิ่งที่พ่อแม่ทุกคนควรจะพูดให้ลูกฟัง เพื่อสร้างเขาเป็นคนที่มีสุขภาพจิตที่แข็งแรงและมีความสุข

1. แม่/พ่อ รักลูก

ความรักจากพ่อแม่เป็นสิ่งที่มีคุณค่าและเป็นที่ต้องการของลูกทุกคน หากเด็กไม่ได้รับความรักจากพ่อแม่หรือคนเลี้ยง เขาจะรู้สึกขาดความรักและตามหาความรักที่เขาต้องการจากคนอื่น ดังนั้นนอกจากการกระทำที่แสดงถึงความรัก การบอกให้ลูกรู้ว่าเรารักเขา บ่อยๆ ก็เป็นสิ่งที่สำคัญเช่นกัน

2. ลูกจะปลอดภัย

พ่อแม่ทุกคนล้วนสร้างสิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัยให้กับลูกคนตนเอง แต่อย่างไรก็ตามบางครั้งเราอาจไม่รู้ว่าลูกมีความรู้สึกกลัว หรือกังวลเรื่องอะไรที่เราคาดไม่ถึงหรือไม่ การหมั่นสอบถามความคิด ความรู้สึกลูกและทำให้เขารู้ว่า เขาจะปลอดภัยและเราจะเป็นคนที่สามารถช่วยเหลือเขาได้ในทุก ๆ เมื่อ จะสร้างความมั่นใจให้กับลูกมากยิ่งขึ้น

3. แม่/พ่อ ภูมิใจในตัวลูก

เราไม่จำเป็นต้องรอให้ลูกทำอะไรที่ยิ่งใหญ่ หรือ ทำอะไรที่เป็นที่ยอมรับของคนภายนอก เพื่อที่จะบอกเขาว่าเราภูมิใจในตัวเขา เราสามารถชื่นชมสิ่งเล็ก ๆ ที่เขาทำ เช่น ภูมิใจที่เขามีจิตใจที่ดี ดูแลสัตว์เลี้ยงในบ้าน ภูมิใจที่เขารับผิดชอบตัวเองได้ จากการตื่นนอนและเตรียมตัวไปโรงเรียนด้วยตัวเองในตอนเช้า แสดงความภูมิใจในตัวลูกบ่อย ๆ เพื่อให้เขารับรู้ว่าเขาเป็นที่รัก และชื่นชมในสิ่งดี ๆ ที่เขาทำ

4. ลูกเป็นคนสำคัญของพ่อแม่

การบอกลูกว่าเขาเป็นคนที่พิเศษและสำคัญสำหรับเราจะทำให้เขารู้ว่าเขาเป็นที่รักและมีคุณค่า อย่างไรก็ตามนอกจากเราจะสอนลูกว่า คนทุกคนมีคุณค่าและมีความสามารถพิเศษที่ไม่มีใครเหมือนใครที่จะสามารถช่วยเหลือสังคมและสร้างประโยชน์ให้กับคนอื่นได้เป็นเรื่องที่ดี ในขณะเดียวกันก็สอนให้ลูกชื่นชมและเห็นคุณค่าของความพิเศษของคนอื่นด้วย

5. พ่อ/แม่ ขอโทษ

โดยปกติลูกจะมองว่าเรามีอำนาจเหนือเขาและเป็นคนที่เขาดูเป็นแบบอย่างอยู่แล้ว ดังนั้นเราไม่จำเป็นต้องพยายามเป็นคนที่ถูกเสมอการทำผิดพลาดและกล่าวขอโทษไม่ใช่เรื่องน่าอาย สอนให้ลูกรู้และเป็นตัวอย่างว่าการทำผิดพลาดเป็นเรื่องปกติของมนุษย์เราสามารถขอโทษและแก้ไขข้อผิดพลาดที่เราทำได้

6. ลูกคู่ควรกับสิ่งที่ดี

การบอกลูกว่าลูกเป็นคนที่มีคุณค่าเป็นที่รักและคู่ควรกับสิ่งที่ดี เป็นสิ่งที่สำคัญมากเพราะเมื่อเขารู้ตัวว่า เขาเป็นที่รัก เขามีคุณค่า เขาจะเลือกสิ่งที่ดีให้กับตัวเองบอกกับเขาว่า เขามีคุณค่า เป็นที่รักในแบบของเขาโดยไม่จำเป็นต้องประสบความสำเร็จ หรือมีเงื่อนไขอะไรเลย

7. เรารู้สึกโกรธ หรือ รู้สึกเศร้าได้

ทักษะการรับรู้อารมณ์ของตัวเอง (emotional awareness) เป็นทักษะที่สำคัญที่คนเป็นพ่อ แม่ สามารถสอนลูกได้ การที่เขารับรู้ว่าเขากำลังรู้สึกอย่างไรและสอนวิธีการจัดการอารมณ์นั้น ๆ อย่างเหมาะสมจะช่วยเขาอย่างมากในการใช้ชีวิต สอนให้เขาเข้าใจว่าการที่เรามีความรู้สึกทางด้านลบ ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์เศร้า หรือ โกรธ เป็นสิ่งที่โอเค เพียงแต่เราจะต้องจัดการมันอย่างเหมาะสมเท่านั้น

8. ขอบคุณ

การสอนให้เขารู้สึกขอบคุณกับสิ่งต่าง ๆ หรือ ขอบคุณในสิ่งที่เขาทำ จะช่วยสร้างความมั่นใจ สร้างทัศนคติที่ดีให้กับลูก ทำให้เขารู้ว่าพ่อกับแม่ชื่นชมในสิ่งที่เขาทำ ดังนั้นควรหมั่นขอบคุณลูกบ่อย ๆ

9. พ่อ/แม่ เชื่อในตัวลูก

การบอกลูกว่า เราเชื่อในตัวเขาเป็นอีกหนึ่งวิธีที่จะช่วยสอนให้เขาพัฒนา การรับรู้ทางด้านอารมณ์ (emotional awareness) ของเขา การแสดงความเห็นอกเห็นใจและเข้าใจ ตัวเอง และผู้อื่น เพราะการได้รับความเชื่อใจ เปรียบเสมือนการได้รับความรับผิดชอบต่อความเชื่อนั้น อย่างไรก็ตาม เราควรให้อิสระและไม่ตัดสินเขาในระหว่างที่เขากำลังหาตัวตนของเขา

เพราะอะไรการพูดและการกระทำของพ่อแม่จึงมีความสำคัญกับลูกเป็นอย่างมาก ?

1. ช่วยสร้าง self-esteem ที่ดีให้กับลูก

Self-esteem คือ ความรู้สึกชื่นชอบตัวเองของคนคนหนึ่ง คนที่มีระดับ self-esteem ที่เหมาะสมจะมีความเชื่อในความสามารถของตัวเองนำพาไปสู่การเลือกสิ่งดี ๆ ให้กับชีวิตของพวกเขา

พ่อแม่ที่ไม่ให้ความรัก พูดจาว่ากล่าวดูถูกความสามารถของลูกจะทำให้เขารู้สึกว่าตัวเองไม่มีคุณค่าไม่เป็นที่รักส่งผลต่อ self-esteem ของพวกเขา ดังนั้นคนกลุ่มนี้มักจะขาดความเชื่อมั่นในตัวเองอยู่ในความสัมพันธ์ที่ไม่ดีเพราะเขาไม่เคยเข้าใจว่า ความรักและความสัมพันธ์ที่ดีเป็นอย่างไร

2. สร้างพื้นฐานที่ดีเพื่อให้เขาสร้างรูปแบบความสัมพันธ์กับคนรอบตัวและคนรักที่ดีในอนาคต

ลูกเรียนรู้รูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างเรากับเขาและระหว่างเรากับคนรอบตัวของเรา ดังนั้นถ้าเราแสดงความรัก ความใส่ใจ สร้างความปลอดภัยและมั่นคงให้กับเขา เขาก็จะรู้จักความรักและพฤติกรรมต่าง ๆ ที่เราทำกับเขาและนำไปใช้กับคนอื่น เช่นเดียวกับเขาสังเกตและเรียนรู้ความสัมพันธ์ระหว่างเรากับคนรอบตัวของเราเช่นกัน

3. ช่วยให้เขาสามารถรับมือกับความรู้สึกของตัวเองอย่างเหมาะสม

ความสามารถในการรับรู้และจัดการอารมณ์ความรู้สึกอย่างเหมาะสมเป็นเรื่องที่สำคัญมาก เราควรให้เขารับรู้และเข้าใจความรู้สึกของเขาเองเราควรเข้าใจว่าลูกไม่ได้มีหน้าที่รับผิดชอบต่อความรู้สึกของเรา (รวมทั้งคนอื่นด้วย) เรามีหน้าที่จัดการกับความรู้สึกของตัวเองและเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับลูก

และหากคุณต้องการพัฒนาตนเองให้กลายเป็นที่ปรึกษาที่เข้าอกเข้าใจตนเองและผู้คนมากขึ้น เพื่อปรับใช้ในการทำงาน ครอบครัว และในชีวิตประจำวัน คุณสามารถสมัครเรียน "หลักสูตรนักให้คำปรึกษากับนักจิตวิทยา" จาก iSTRONG ได้ที่นี่

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

• บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa

• คอร์สฝึกอบรม การเป็นนักจิตวิทยาให้คำปรึกษา : http://bit.ly/3RQfQwS

สำหรับองค์กร

• EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8

โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong

ประวัติผู้เขียน : อังคณา เกิดทองมี

ศึกษาด้านศิลปศาศตรมหาบัณฑิต (M.A.) สาขาวิชาภาษาอังกฤษเพื่อวัตถุประสงค์เฉพาะ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, วิศวกรรมศาสตร์บัณฑิต (B.Eng.) สาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการ มหาวิทยาลัยศิลปากร, และ Diploma of International E-Business, Hove College, Brighton, UK

มีประสบการณ์การทำงานในตำแหน่งวิศวกรในบริษัทอิเล็กทรอนิกส์ขั้นนำของโลกมากกว่า 5 ปี ปัจจุบันทำงานในตำแหน่งที่ปรึกษาบริษัทด้าน Data Science และเขียนบทความด้านจิตวิทยาให้กับบริษัท iStrong