4 แนวทางการพิชิตอุปสรรคในชีวิต ตามหลักจิตวิทยา AQ ด้วยการใช้ CORE

การใช้ชีวิตให้อยู่รอดในสังคมทุกวันนี้เป็นเรื่องยากมาก เพราะมีปัญหาและอุปสรรคในชีวิตเข้ามาตลอด ทั้งเรื่องการเงิน การงาน หรือความปลอดภัยในสังคม ไหนจะเรื่องภัยธรรมชาติ ความไม่มั่นคงทางการเมือง และสภาวะโลกรวน ที่ต่างก็ส่งผลต่อการใช้ชีวิตของเราทั้งสิ้น ด้วยเหตุนี้แล้วการที่เราจะมี IQ (Intellingence Quotient) หรือ EQ (Emotional Quotient) อาจจะไม่เพียงพอต่อการเอาชนะอุปสรรคในชีวิต ต้องใช้ AQ หรือ Adversity Quotient ร่วมด้วย ซึ่งเราจะมาพูดถึง AQ กันในบทความจิตวิทยานี้ค่ะ

AQ (Adversity Quotient) เป็นทฤษฎีของผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยา ชื่อว่า Paul G. Stoltz ซึ่งว่าด้วยความสามารถทั้งทางร่างกายและสภาวะจิตใจในการเอาชนะอุปสรรคในชีวิต ด้วยการมีความมุ่งมั่น อดทน และพยายามทำตามเป้าหมายให้สำเร็จ โดยผู้ที่มี AQ สูงนั้นจะมีลักษณะเด่น คือ มีการตั้งเป้าหมายในชีวิตชัดเจน มีความมุ่งมั่นในการเอาชนะอุปสรรคในชีวิต มีความสามารถในการปรับตัว มีความคิดยืดหยุ่นสูง มีความอดทน และไม่ยอมแพ้ต่อสิ่งใดง่าย ๆ ซึ่งลักษณะเด่นเหล่านี้ของผู้ที่มี AQ จะช่วยทำให้พวกเขาสามารถใช้ชีวิตได้อย่างราบรื่นนั่นเอง

ทั้งนี้ Stoltz ได้มีข้อแนะนำว่า หากเราต้องการเพิ่ม AQ ให้กับตัวเอง ต้องทำตามขั้นตอนที่เรียกว่า LEAD ดังนี้

L: Listen to your adversity response

ขั้นตอนแรกที่ผู้เชี่ยวชาญจิตวิทยาแนะนำ ก็คือ เมื่อเกิดปัญหาให้กลับมาฟังเสียงความคิดของตนเอง หมายความว่า เมื่อมีปัญหาเราต้องมีสติ เมื่อสติมาปัญญาจะเกิดค่ะ เพราะเมื่อเราสติแตก วิตกกังวล หรือหัวร้อน สมองเราจะเหมือนโดนบล็อก

คือ คิดอะไรไม่ออก ตีบ ตัน จิตใจก็ขุ่นมัวมีแต่อารมณ์ทางลบอยู่เต็มไปหมด ดังนั้นเมื่อเกิดปัญหาให้สงบจิตสงบใจ และควบคุมสติ เมื่อมีสติเราก็สามารถหาทางออกจากปัญหาได้

E : Establish Accountability

ขั้นตอนที่สอง คือ การสร้างความรับผิดชอบ หมายความว่า เมื่อเกิดเหตุการณ์ใดขึ้นก็ตามในชีวิต เราต้องระลึกไว้เสมอว่าเรามีส่วนรับผิด รับชอบในเหตุการณ์นั้นด้วย อย่างน้อยที่สุด ก็ในฐานะเราเป็นเจ้าของชีวิตตัวเอง

โดยโทษดวง โทษคนอื่นให้น้อยที่สุด เมื่อเราตระหนักได้ว่าเราต้องรับผิดชอบชีวิตเราเอง ต้องรับผิดชอบสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตของเรา เราจะมีความกระตือรือร้นและมุ่งมั่นในการจัดการปัญหาต่าง ๆ มากขึ้นค่ะ

A : Analyze the evidence

ขั้นตอนต่อมา คือ การวิเคราะห์หาเหตุและผล หมายความว่า เมื่อเรากำลังเผชิญปัญหาใด ๆ อยู่ก็ตาม ขอให้เราวิเคราะห์และพิจารณาความเป็นไปได้ หรือเหตุและผลของสถานการณ์ให้ดี เพราะบ่อยครั้งที่เมื่อปัญหามาจู่โจม หรือรุมเร้า เรามักจะเกิดภาวะตาบอด สมองดับ เชื่อมโยงเหตุผลไม่ได้

จนทำให้เราจมไปกับปัญหา แต่ถ้าเราค่อย ๆ คิดทีละปัญหา โดยดูถึงเหตุและผลตามหลักฐาน หรือความเป็นจริง เราจะสามารถพาตัวเองออกมาจากปัญหาได้สำเร็จในที่สุด

D : Do something

และขั้นตอนสุดท้ายของการสร้าง AQ ก็คือ ลงมือทำเลย เมื่อเรามีสติ มีความรับผิดชอบ และได้วิเคราะห์ตามหลักเหตุและผลแล้ว ก็ถึงเวลาที่เราจะเอาชนะปัญหาและอุปสรรค โดยการลงมือแก้ไขมันเสียที แต่ถ้าหากไม่ได้ผล ก็ขอให้กลับไปที่ขั้นที่ 1 – 3 ใหม่นะคะ

เพื่อคิดวิธีแก้ไขปัญหาที่แตกต่าง เชื่อเถอะค่ะ ทุกปัญหามีทางออก แม้ว่ามันจะยากแต่ถ้าเรามีความพยายามมากพอ เราจะเอาชนะอุปสรรคได้แน่นอน

ทีนี้เมื่อเรารู้แนวทางการฝึก AQ แล้วจะพาทุกทุกท่านมารู้จักกับ 4 แนวทางการพิชิตอุปสรรคในชีวิต ตามหลักจิตวิทยา AQ ด้วยการใช้ CORE โดยมีรายละเอียด ดังนี้ค่ะ

C : Control

มาที่ตัว C ตัวแรกของ CORE ก็คือ Control หรือการควบคุมตนเอง ควบคุมสถานการณ์ โดยการใช้สติ และการวิเคราะห์ปัญหาอย่างเป็นเหตุเป็นผลตามหลัก AQ นั่นเอง เมื่อเรามีสติเราจะไม่ตื่นตระหนก เมื่อเราไม่ตื่นตระหนก เราจะสามารถใช้ศักยภาพของสมองได้เต็มที่ในการคิด วิเคราะห์ แยกแยะ และหาแนวทางการแก้ไขปัญหาที่เหมาะสมได้

O : Ownerships

ตัวที่สองของ CORE ก็คือ O ซึ่งย่อมาจาก Ownerships หรือ ความรู้สึกว่าเราเป็นเจ้าของปัญหา ซึ่งใช้แนวทางการสร้างความรับผิดชอบตามหลัก AQ เมื่อเรารู้สึกว่าเรามีส่วนเกี่ยวข้องกับปัญหา หรือปัญหาจะมายุ่งวุ่นวายกับชีวิตของเรา เราจะมีความตั้งใจ มุ่งมั่น และพยายามแก้ไขปัญหา หรือทำให้ปัญหานั้นเกิดผลกระทบกับตัวเราน้อยที่สุด นั่นก็เพื่อความสงบสุขในชีวิตของเรานั่นเอง

R : Reach

ตัวที่สามของ CORE คือ R มาจาก Reach ที่แปลว่าการเข้าถึง โดยการเข้าถึงในที่นี้ก็หมายถึงการเข้าถึงปัญหานั่นเอง ตามหลัก AQ ในแนวทางการวิเคราะห์หาเหตุและผล และตามหลักอริยสัจ 4 ของศาสนาพุทธ ซึ่งประกอบด้วย

(1) ทุกข์ คือ ความไม่สบายทั้งกายและ/หรือใจ

(2) สมุทัย คือ เหตุที่ก่อให้เกิดทุกข์

(3) นิโรธ คือ วิธีการดับทุกข์ หรือแก้ไขปัญหา

(4) มรรค การลงมือแก้ไขปัญหา

E : Endurance

และมาถึงตัวสุดท้ายของ CORE คือ E ซึ่งมาจาก Endurance หมายถึงต่อมีความอดทนต่ออุปสรรค ไม่ยอมแพ้ ไม่ถอดใจ ไม่ท้อถอยต่อปัญหา ตามหลัก AQ ทั้ง 4 แนวทาง คือ มีสติ มีความรับผิดชอบ วิเคราะห์สถานการณ์ และพยายามแก้ไขปัญหา

จากแนวทางที่ได้นำเสนอไป จะเห็นได้ว่า CORE เป็นแนวทางการใช้ชีวิตที่ยึดตามหลัก AQ อย่างเหนียวแน่น

คือ เน้นให้เราใช้ชีวิตโดยมีความเชื่อว่าเราสามารถแก้ไขปัญหาได้ ทุกปัญหามีทางออก เพียงแต่เราพยายาม อดทน มีสติ และใช้ปัญญา เราก็สามารถก้าวข้ามทุกอุปสรรคในชีวิตของเราได้ค่ะ และ Istrong ยังคงเป็นกำลังใจให้ทุกคนผ่านพ้นทุกอุปสรรคในชีวิตได้อย่างสง่างามนะคะ

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa
คอร์สฝึกอบรม การเป็นนักจิตวิทยาให้คำปรึกษา : http://bit.ly/3RQfQwS

สำหรับองค์กร

EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8

โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong

บทความแนะนำ :

1. 7 เทคนิคจิตวิทยาในการค้นหาพลังทะลุขีดจำกัดของตนเอง

2. 6 เทคนิคจิตวิทยา เพื่อปรับตัวให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว

อ้างอิง : Adecco. (2021, 14 พฤษภาคม). รู้จัก AQ ความฉลาดในการรับมือกับปัญหาที่ทุกอาชีพต้องมี. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2566 จาก https://adecco.co.th/en/knowledge-center/detail/career-advice/what-is-aq-skill

จันทมา ช่างสลัก บัณฑิตจากรั้ว มช. และมหาบัณฑิตจาก NIDA ปัจจุบันเป็นคุณแม่ลูก 1 ผู้เป็นทาสแมว ที่มุ่งมั่นจะพัฒนาการเขียนบทความจิตวิทยาให้โดนใจผู้อ่าน และสร้างแรงกระเพื่อมทางสังคม ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกบนโลกใบนี้