4 คำถามจากนักจิตวิทยาคุณเป็นคนแบบไหนกันแน่! รัก หรือ หลงตัวเอง

นักจิตวิทยาได้ทำการศึกษาวิจัยมากมาย เกี่ยวกับการรักตัวเองอย่างเหมาะสม และนำมาซึ่ง 4 คำถามที่จะช่วยให้คุณได้กลับมาสำรวจว่า คุณรัก หรือ หลงตัวเองอยู่กันแน่

การรักตัวเองเป็นสิ่งที่ดี และคนเราทุกคนควรที่จะรักตัวเองให้เป็นด้วย แต่อย่างไรก็ตาม ถ้าเรารักตัวเองมากเกินไป ก็จะทำให้เรากลายเป็นคนที่เห็นตัวเองเป็นจุดศูนย์กลางของโลก มีความคิดและพฤติกรรมที่ดูถูกคนอื่น ไม่มีความเห็นอกเห็นใจคนอื่น และ มีความต้องการความชื่นชมเป็นอย่างมาก หรือที่นักจิตวิทยาเรียกว่า Narcissist นั่นเอง

คำถามก็คือ เราจะรักตัวเองอย่างไร ถึงจะเรียกว่าพอดี เป็นการรักตัวเองที่ทำให้เราสามารถมีความสุขกับชีวิตของเราเอง และ รักตัวเองที่จะนำพาตัวเองพัฒนาไปในทางที่ก้าวหน้า วันนี้แพรมีบทความทางจิตวิทยาที่ประกอบไปด้วยคำถาม 4 คำถามที่จะช่วยทำให้เรากลับมาสำรวจตัวเองว่า เรากำลังรักตัวเอง หรือ หลงตัวเองอยู่กันแน่

1. เราแสดงความภาคภูมิใจในความสำเร็จของเราในรูปแบบการดูถูกคนอื่นหรือเปล่า?

คนที่รักตัวเองอย่างเหมาะสม จะเป็นคนที่มี self-esteem ที่ดี พวกเขามีความเชื่อว่า ตัวเองมีคุณค่า มีความสามารถ มีคุณสมบัติที่ดีในตัวเอง ชื่นชอบตัวเอง และ คิดว่าคนอื่นก็เป็นเช่นกัน

ในขณะเดียวกัน คนที่หลงตัวเอง (Narcissist) หรือ คนที่มีความไม่มั่นคงในจิตใจ คือคนที่มักจะคิดว่า ตัวเองดีกว่า เก่งกว่าคนอื่นเสมอ พวกเขามักจะชอบเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น คิดว่า ตัวเองดีที่สุด เก่งที่สุด เป็นต้น ซึ่งวิธีการคิดแบบนี้ เป็นวิธีการคิดที่ไม่ถูกต้องนัก นักจิตวิทยาได้ทำการสำรวจ และพบว่า คนจำนวนมากให้คะแนนความสามารถของตัวเองสูงกว่าค่าเฉลี่ย ซึ่งตามหลักสถิติแล้ว เป็นไปไม่ได้เลยที่ทุกคนจะมีคะแนนสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั้งหมด

2. เรามีความสนใจว่าจะต้องดูดี มากกว่าสนใจที่จะลงมือทำ หรือ สร้างคุณค่าที่แท้จริงอยู่หรือเปล่า?

คนที่หลงตัวเอง มักพยายามแสดงให้คนภายนอกเห็นว่า เขาเป็นเพื่อนที่ดี เป็นคนรักที่ดี หรือ เป็นพนักงานที่ดี มากกว่า สนใจที่จะลงมือทำ หรือ สร้างคุณค่าจากสิ่งที่ทำอย่างแท้จริง

คนที่หลงตัวเองต้องการให้คนอื่นมองว่า ตัวเองดี สิ่งที่ทำดี ภาพลักษณ์ดี รวมไปถึงสนใจว่า สิ่งที่เขาทำจะส่งผลอย่างไรกับเขา คนอื่นจะคิดอย่างไร มากกว่า ที่จะดูเนื้องาน หรือคุณค่าของสิ่งที่ทำ ซึ่งแตกต่างกับคนที่รักตัวเอง พวกเขามีแรงขับมาจากภายใน พวกเขารู้ว่า สิ่งไหน เป็นสิ่งที่เขาให้คุณค่า และลงมือทำสิ่งนั้น อย่างสม่ำเสมอ และรู้สึกดีที่ได้ทำสิ่งนั้น

3. เราต้องการการยอมรับจากคนอื่นมากไปหรือเปล่า?

คนที่หลงตัวเอง ทำทุกอย่างเพื่อให้ได้รับการชื่นชมจากคนอื่น พวกเขาต้องการคำที่จะคอยตอกย้ำว่า พวกเขามีคุณค่า เพราะลึกๆ แล้ว เขารู้สึกว่าตัวเองไม่ดีพอ ไร้ค่า ไม่รักตัวเอง และ ไม่นับถือตัวเอง คนที่หลงตัวเอง หรือ Narcissist จะวัดคุณค่าของตัวเอง และ ผู้อื่นจากสิ่งภายนอก ไม่ว่าจะเป็น เครื่องประดับ เสื้อผ้าที่ใส่ หน้าตา การศึกษา รถที่ขับ บ้านที่อยู่ และ อื่นๆ ในขณะที่คนที่รักตัวเอง พวกเขารู้ว่า ตัวเองมีคุณค่า และ รู้ว่าอะไรในชีวิตที่พวกเขาให้คุณค่า ให้ความสำคัญ พวกเขาทำสิ่งต่างๆ ในชีวิตให้สอดคล้องกับสิ่งที่พวกเขาให้คุณค่า และ ความสำคัญ ดังนั้น ความสุข และ ความพึงพอใจในชีวิต จึงเกิดมาจากตัวของพวกเขาเอง ไม่ใช่จากคนอื่น

4. เราตัดสินทุกอย่างรอบตัว เป็น แค่ขาวกับดำ อยู่หรือเปล่า ?

นักจิตวิทยาได้ทำงานวิจัย และ ค้นพบว่าคนที่หลงตัวเอง Narcissist มักจะมีความคิดเห็นแบบสุดโต่ง ไม่ผิด ก็ถูก ไม่รัก ก็เกลียด พวกเขามักไม่มีตรงกลาง มองอะไรรอบตัวเป็นขาวกับดำ ไม่มีสีเทา

ในขณะที่คนที่รักตัวเอง พวกเขาเข้าใจว่า ทุกสิ่งทุกอย่างมีความไม่แน่นอน พวกเขารู้ว่า อารมณ์ ความรู้สึกเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นมาเพียงชั่วขณะเท่านั้น พวกเขารู้ว่า ไม่มีใครในโลกใบนี้ที่สมบูรณ์แบบ และคนเราทำผิดพลาดกันได้ รวมทั้งตัวของพวกเขาเองด้วย เมื่อไรก็ตามที่ชีวิตประสบกับปัญหา หรือ วิกฤติ คนที่รักตัวเอง จะกลับมาอยู่กับตัวเอง ดูแลตัวเอง ซึ่งทำให้พวกเขาสามารถเชื่อมโยงกับคนอื่นได้ด้วยความเข้าใจชีวิต พวกเขายอมรับความรู้สึกที่เกิดขึ้น ยอมรับความผิดพลาด และ เรียนรู้ เพื่อที่จะนำไปปรับปรุง พวกเขาไม่โทษคนอื่น ซึ่งแตกต่างจาก คนที่หลงตัวเอง ที่มักจะโทษตัวเอง หรือ คนอื่น อย่างรุนแรงเมื่อมีความผิดพลาดเกิดขึ้น ก่อให้เกิดเป็นความขัดแย้ง และ แยกตัวจากสังคม นั่นเอง

จากคำถามทั้ง 4 ข้อ แพรคิดว่า น่าจะทำให้หลายๆ คนกลับมาสำรวจตัวเอง เพื่อนำไปปรับปรุงให้เรารักตัวเองอย่างถูกต้อง การทำสมาธิ มีสติ เป็นสิ่งหนึ่งที่สำคัญ ในการดำเนินชีวิตที่ดี รวมไปถึงการรักษาสุขภาพจิตที่ดีของเราด้วย เพราะเมื่อเรามีสติ เราสามารถรู้เท่าทัน ความคิด และ อารมณ์ที่เกิดขึ้นได้ เมื่อเรารู้ เราก็สามารถที่จะเลือกตอบสนองต่อสิ่งเร้านั้นๆ ได้ ในแบบที่จะเป็นประโยชน์ต่อชีวิตของเราในอนาคต

ไม่เพียงเท่านั้น การมีสติ จะทำให้เราสามารถมองเห็นตัวของเราเองได้ในแบบที่เป็นตัวของเราอย่างแท้จริง เราไม่ชื่นชมตัวเองมากจนเกินไป หรือ ตำหนิตัวเองมากจนเกินไป แต่เราเข้าใจข้อบกพร่องของเราเอง จุดแข็งของเราเอง เมื่อเรารู้จักตัวเอง เราสามารถที่จะพัฒนาและปรับปรุงตัวเองได้ด้วยใจที่เป็นกลาง เราไม่โทษคนอื่น หรือ เอาตัวเราไปเปรียบเทียบกับคนอื่น เรารู้ว่า ตัวเรามีเอกลักษณ์เฉพาะตัว มีชีวิตของเราเองเช่นเดียวกับคนอื่น เรามีความสามารถที่จะเลือก เลือกที่จะรู้สึกอย่างไร ลงมือทำอย่างไรก็ได้ บนพื้นฐานของการยอมรับ และ รับผิดชอบของผลกระทบที่ตามมา

แพรหวังอย่างยิ่งว่า บทความนี้จะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อย ในการช่วยให้คุณกลับมาสำรวจตัวเอง และรักตัวเอง แต่หากคุณรู้สึกว่า คุณมีปัญหาเกี่ยวกับความชื่นชอบ หรือ นับถือในตัวเองที่สามารถจะก้าวข้ามมันไปได้ และ ความรู้สึกนี้สร้างความทุกข์ให้กับคุณเป็นอย่างมาก การพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้เขาสะท้อนความคิด และ หาทางออกที่เหมาะสมสำหรับคุณโดยเฉพาะ ก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่แพรอยากจะแนะนำนะคะ

บทความที่เกี่ยวข้อง : 7 เทคนิคทางจิตวิทยา คิดบวกเพิ่มความรักตัวเอง

สำหรับใครที่กำลังเครียด กังวล คิดมาก ทั้งเรื่องของปัญหา Burn Out จากการทำงาน ปัญหาความสัมพันธ์ต่างๆ ในครอบครัว คนรัก ไปจนถึงภาวะต่างๆ เช่น ซึมเศร้า ทุกปํญหาสำคัญและเป็นเรื่องใหญ่สำหรับเราเสมอ

iSTRONG ยินดีให้บริการ ปรึกษาด้านสุขภาพจิตโดยผู้เชี่ยวชาญ ทั้งจากจิตแพทย์และนักจิตวิทยา ดูรายละเอียดได้ที่นี่

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

• บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa

• คอร์สฝึกอบรม การเป็นนักจิตวิทยาให้คำปรึกษา : http://bit.ly/3RQfQwS

สำหรับองค์กร

• EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8

โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong

ประวัติผู้เขียน : อังคณา เกิดทองมี

ศึกษาด้านศิลปศาศตรมหาบัณฑิต (M.A.) สาขาวิชาภาษาอังกฤษเพื่อวัตถุประสงค์เฉพาะ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, วิศวกรรมศาสตร์บัณฑิต (B.Eng.) สาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการ มหาวิทยาลัยศิลปากร, และ Diploma of International E-Business, Hove College, Brighton, UK

มีประสบการณ์การทำงานในตำแหน่งวิศวกรในบริษัทอิเล็กทรอนิกส์ขั้นนำของโลกมากกว่า 5 ปี ปัจจุบันทำงานในตำแหน่งที่ปรึกษาบริษัทด้าน Data Science และเขียนบทความด้านจิตวิทยาให้กับบริษัท iStrong