5 วิธีเลี้ยงเด็กยุคอัลฟ่าเจนอย่างมีประสิทธิภาพ

คุณผู้อ่านคงคุ้นเคยกันดี กับคำศัพท์ที่ใช้เรียกเด็กที่เกิดและเติบโตมาในแต่ละยุคแต่ละสมัย ไม่ว่าจะเป็น baby bloom ที่ปัจจุบันก็เข้าสู่วัยคุณตา คุณยายกันแล้ว Gen x ซึ่งก็คือคนรุ่นคุณพ่อคุณแม่ของเราๆ Gen y คือคนรุ่นผู้เขียน และ Gen z คือคนรุ่นใหม่ไฟแรงเฟ่อ ซึ่งคนที่เติบโตมาในแต่ละยุคย่อมมีลักษณะร่วม (trait) แตกต่างกันไป

แต่ในบทความนี้ผู้เขียนไม่ได้พูดถึงกลุ่มคนข้างต้นแต่อย่างใด เพราะในบทความนี้จะขอพูดถึง Generation ใหม่ล่าสุดที่จะเป็นอนาคตของโลกใหม่เลยทีเดียว Generation นั้นก็คือ Alpha Generation ซึ่งก็คือรุ่นลูก รุ่นหลานของเราๆ นั่นเอง และในบทความนี้ จะขอนำเสนอวิธีเลี้ยงเด็ก Alpha Generation ให้เหมาะสมกับ trait ของเด็กๆกันค่ะ

ก่อนอื่นมาทำความรู้จักกับ Alpha Generation หรือเรียกกันสั้นๆ ว่า Alpha Gen กันก่อน เด็ก Alpha Gen ก็คือเด็กที่เกิดในปี ค.ศ. 2010 – 2024 หรือถ้าแปลงเป็น พ.ศ. ก็คือพ.ศ. 2553 – 2567 ลักษณะเด่นคือ ชีวิตค่อนข้างสบาย เพราะพ่อแม่ คือ Gen y มีความรู้ มีงาน มีเงิน พูดง่ายๆ พร้อมสำหรับการเลี้ยงดูหนูน้อยว่าอย่างนั้นเถอะ เด็กๆรุ่นนี้มีข้อได้เปรียบกว่าคนรุ่นก่อนๆตรงที่ชีวิตไม่ต้องดิ้นรนมาก มีพร้อมอยู่แล้วทั้งเงิน เทคโนโลยี การแพทย์ที่พัฒนา การศึกษาที่ทันสมัย สามารถปรับตัวได้เร็ว เพราะโลกของเค้าเปลี่ยนเร็วมาก แต่ข้อเสียก็คือ มีแนวโน้มเป็นคนวัตถุนิยม เบื่อง่ายและความอดทนต่ำ นิยมความรวดเร็วทันใจ จึงมักมองหาสูตรความสำเร็จที่จะทำให้ประสบความสำเร็จตั้งแต่อายุยังน้อย

ดังนั้น ความท้าทายของพ่อแม่ Gen y ในการดูแลลูก Alpha Gen ก็คือ การที่เราต้องทัน

ต่อเทคโนโลยี เพราะเทคโนโลยีคือส่วนหนึ่งของชีวิตลูก นอกจากนี้พ่อแม่ต้องมีทัศนคติที่เปิดกว้าง เพราะลูกๆ จะเปลี่ยนตัวเองให้ทันโลกไวมาก และยังมีเรื่องของวัฒนธรรมย่อยที่มาพร้อมกับเทคโนโลยีการติดต่อสื่อสาร ไม่ว่าจะเป็นการไม่มีขอบเขตของเชื้อชาติ การไม่นับถือศาสนา การผสานข้ามวัฒนธรรม (Fusion Culture) และอีกมากมายที่สามารถทำให้พ่อแม่ รวมถึงปู่ย่า Gen x ช็อกได้ ซึ่งพ่อแม่ก็ต้องมีหน้าที่ลดช่องว่างระหว่างวัยในครอบครัวเพื่อสานสัมพันธ์ในบ้านด้วย

นอกจากนี้แล้ว เด็กรุ่น Alpha Gen ยังเสี่ยงต่อการเป็นโรคสมาธิสั้น (Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD)) โรคออทิสติกเทียม และโรคต่อต้านสังคม (Antisocial) ซึ่งทั้งหมดนี้โทษเด็กก็ไม่ได้ เพราะสาเหตุมาจากการเลี้ยงดูของพ่อแม่ที่พึ่งพาเทคโนโลยีเป็นหลักนั่นเอง ด้วยเหตุนี้ ผู้เขียนจึงขอหยิบยกข้อแนะนำในการเลี้ยงเด็ก Alpha Gen ของ รศ. นพ.สุริยเดว ทรีปาตี จากสถาบันแห่งชาติ เพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งมีทั้งหมด 5 แนวทางด้วยกัน ดังนี้ค่ะ

1. เป็นนักคิดสร้างสรรค์เพื่อเพิ่มศักยภาพใหม่ๆ ให้กับลูก

ฝึกให้เด็กคิดและวิเคราะห์โดยเริ่มจากการชวนกันตั้งคำถาม ข้อสังเกต ให้เด็กรู้จักวิธีแก้ปัญหา ได้ฝึกคิดอย่างมีวิจารณญาณไตร่ตรอง ฝึกให้ลูกคิดว่าเรื่องที่ได้ฟัง ได้เห็น ได้รู้นั้นเป็นข้อเท็จจริงหรือไม่ สมควรเชื่อถือหรือไม่

2. เพิ่มเติมความรู้ในโลกความเป็นจริงแทนความเพ้อฝัน

สนับสนุนให้ลูกคิดในสิ่งที่เป็นไปได้ ทำได้โดยพ่อแม่ต้องสื่อสารกับลูกด้วยเหตุผล ฝึกลูกให้คิดเป็น เพื่อให้เขาสามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขและปลอดภัย รู้จักคิด ตัดสินใจ วางแผน และแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง รู้เท่าทันคน

3. ส่งเสริมสภาพอารมณ์ สังคม จิตสำนึก คุณธรรม จริยธรรม

สิ่งสำคัญพ่อแม่ต้องเป็นแบบอย่างที่ดีให้ลูกเห็น ใช้วิธีการสอนด้วยความรักและสัมพันธภาพที่ดี จะทำให้เด็กค่อยๆ ซึมซับเอาแบบอย่างที่ดีนั้นมาปฏิบัติตามจนเกิดเป็นนิสัย

4. พ่อแม่ต้องเป็นผู้ฟังที่ดีด้วยการเปิดใจรับฟังลูก

โดยพ่อแม่สามารถสังเกตทัศนคติ มุมมอง ความคิดของลูกได้ และใช้วิธีการพูดคุย แลกเปลี่ยน สั่งสอน ปลูกฝังสิ่งที่ดีต่างๆ เพื่อเขาจะได้เกิดวิธีคิดที่ดีและถูกต้อง

5. การเลือกรับสื่อให้เด็กอย่างสร้างสรรค์

พ่อแม่ควรใช้สื่อให้สร้างสรรค์ คิดให้เท่าทันสื่อ ให้คำแนะนำในเชิงสร้างสรรค์ เพื่อพัฒนาศักยภาพของเด็ก และร่วมกันหาทางรับมือกับสิ่งใหม่ๆ ที่เข้ามา

การเลี้ยงเด็กนั้น ไม่ว่ายุคไหนสมัยไหน ต่อให้มีเครื่องอำนวยความสะดวก หรือองค์ความรู้มากมายเพียงใด ก็ยังเป็นเรื่องที่ยากและท้าทายอยู่ดี และสำหรับการเลี้ยงดูเด็ก Alpha Gen ด้วยแล้ว ยิ่งยากและท้าทายเข้าไปอีก ผู้เขียนจึงหวังว่า 5 แนวทางการเลี้ยงดูเด็กๆ Alpha Gen ที่ได้นำเสนอไปข้างต้นนั้น จะสามารถช่วยให้คุณพ่อ คุณแม่ สามารถดูแลน้องๆ ได้อย่างเหมาะสมกับเด็กๆ นะคะ

เพราะทุกก้าวของชีวิตคือจิตวิทยา

iStrong บริการให้คำปรึกษาโดยนักจิตวิทยาที่มีใบรับรอง สามารถเลือกคุยทางโทรศัพท์หรือคุยแบบพบหน้า

Contact : https://www.istrong.co/service

อ้างอิง :

1. Alpha Gen. Health Addict Magazine. ฉบับที่ 12 เดือนกุมภาพันธ์ 2019.

2. สุริยเดว ทรีปาตี. พ่อแม่พร้อมรับมือเลี้ยงลูกอย่างไรในยุคเจน อัลฟ่า (Gen Alpha). http://www.healthygamer.net