เครียดจากการทำงาน จัดการยังไงดี?

เชื่อว่าบนโลกใบนี้น่าจะไม่มีใครที่ไม่เคยเครียดกับงาน เพราะคนวัยทำงานแทบทุกคนจำเป็นต้องใช้เวลาส่วนใหญ่ของชีวิตอยู่ในที่ทำงาน โดยบางคนอาจจะต้องใช้ชีวิตอยู่กับงานมากกว่าชีวิตส่วนตัวด้วยซ้ำ เพราะมีหลายอาชีพที่มีชั่วโมงการทำงานยาวนานกว่าปกติ เช่น ต้องทำโอที ต้องเข้าเวรแทนเพื่อนร่วมงาน หรือบางองค์กรก็คาดหวังให้พนักงานต้องทำงานแบบทุ่มเทอุทิศตนด้วยการทำงานเกินเวลาโดยไม่มีค่าตอบแทน ส่งผลให้หลายคนเกิดความเหนื่อยล้าไม่ว่าจะทางร่างกายหรือทางอารมณ์ ซึ่งเมื่อความเหนื่อยล้าเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องก็จะกลายเป็นความเครียดสะสมได้

สาเหตุยอดฮิตที่ทำให้เกิดความเครียดจากการทำงาน

1. ร่างกายปวดเมื่อยเหนื่อยล้า (Physical discomfort)

การทำงานในยุคใหม่มักเป็นการทำงานที่ต้องใช้หน้าจอและต้องอยู่ในท่านั่งเป็นเวลานาน ๆ ยิ่งช่วงไหนที่งานมีปริมาณมากหรือเป็นงานด่วน ก็ยิ่งทำให้คนทำงานขยับเคลื่อนไหวร่างกายน้อยลงหรือไม่ได้เปลี่ยนอริยาบถเลยตลอดทั้งวัน ส่งผลให้ร่างกายเกิดอาการปวดเมื่อย โดยเฉพาะส่วนคอ บ่า ไหล่ ซึ่งจะเกิดอาการเกร็งเวลาที่คนทำงานมีความรู้สึกเครียด ในขณะที่อาการตึงปวดตามร่างกายก็ส่งผลให้คนทำงานรู้สึกไม่สบายตัวไม่สบายใจ ทำงานอย่างไม่มีความสุขด้วยเช่นกัน

2. ทำงานหลายอย่างในเวลาเดียวกัน (Multitasking)

คนทำงานหลายคนมีพฤติกรรมการทำงานแบบทำหลายอย่างในเวลาเดียวกัน (Multitasking) เช่น พิมพ์งานไปด้วย คุยโทรศัพท์กับลูกค้าไปด้วย หรือในยุคโควิด-19 ที่หลายองค์กรใช้การประชุมผ่านทางออนไลน์ก็จะมีบางคนที่เข้าประชุมออนไลน์พร้อมกันมากกว่า 1 ห้องในเวลาเดียวกัน

ซึ่งการทำหลายอย่างในเวลาเดียวกันจะต้องใช้พลังและการโฟกัสมากกว่าการจดจ่อกับสิ่งเดียว ทำให้สมองต้องทนกับสภาวะที่ซับซ้อน ต้องคิดและประมวลผลอย่างหนัก สมองกลีบหน้าจึงต้องการให้เลือดไหลเวียนไปยังสมองมากขึ้น ส่งผลให้คนที่ทำงานหลายอย่างในเวลาเดียวกันรู้สึกอ่อนเพลียง่ายกว่าปกติและเกิดความเครียด

3. การทำงานที่ไม่เป็นระบบขาดความชัดเจน (Disorganization)

แม้ว่าจะเป็นคนทำงานที่ทำงานของตัวเองได้ดี แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะทำงานอย่างเป็นระบบหรือมีการกำหนดแนวปฏิบัติที่ชัดเจน สัญญาณของการทำงานที่ไม่เป็นระบบขาดความชัดเจนมักสะท้อนผ่านพฤติกรรมการทำงาน เช่น เอกสารกองเต็มโต๊ะทำงานอย่างเรี่ยราด ส่งงานไม่ทัน deadline ไม่ได้กำหนดเป้าหมายและขั้นตอนของแต่ละงานเอาไว้

ใช้งบประมาณสิ้นเปลืองแต่ผลลัพธ์ออกมาไม่ดี ไม่มีการเตรียมข้อมูลก่อนการประชุม เป็นต้น ซึ่งการทำงานที่ไม่เป็นระบบขาดความชัดเจนจะทำให้การทำงานเป็นไปแบบ work hard แต่ไม่ work smart ทำให้คนทำงานเครียดเพราะต้องทำงานหนักแต่งานออกมาไม่ดี ในขณะเดียวกันคนทำงานที่เครียดก็จะมีประสิทธิภาพในการบริหารจัดการสิ่งต่าง ๆ แย่ลง

4. ปัญหาเรื่องคน (Interpersonal conflict)

แม้จะขึ้นชื่อว่าความเครียดจากการทำงาน แต่หากไปถามคนทำงานก็จะพบว่าเกือบทุกคนที่เครียดเรื่องงานมักจะเป็นความเครียดเรื่องคน หลายคนก็ประสบปัญหาแบบกลืนไม่เข้าคายไม่ออก คือใจนึงก็รู้สึกเนื้องานที่ทำมันก็โอเค ผลตอบแทนก็น่าพึงพอใจ แต่เพื่อนร่วมงานหรือเจ้านาย toxic มาก ซึ่งปัญหาเรื่องคนมักจะเป็นปัญหาที่รบกวนจิตใจและสร้างความเครียดให้กับคนทำงานเป็นอันดับต้น ๆ เลยก็ว่าได้