2 min read

ทำไมคนถึงนอกใจกัน เปิด 2 มุมมองทางจิตวิทยา ที่คุณจะเข้าใจมากยิ่งขึ้น

หากพูดถึงเรื่องความรักความสัมพันธ์ ประเด็นหนึ่งที่เรามักจะได้ยินพ่วงมาด้วย คือ การนอกใจ ที่ในสังคมของเรามักได้ยินเรื่องราวเหล่านี้บ่อย ๆ โดยเฉพาะจากดารานักร้อง หรืออีกกลุ่มหนึ่งคือข่าวอาชญากรรมที่มีการทำร้ายร่างกายกันอันเนื่องมาจากการนอกใจนอกกายกัน

"ทำไมคนเราถึงนอกใจกัน" ทั้ง ๆ ที่มนุษย์เราถูกสอนให้รักเดียวใจเดียวผ่านคำสอนของหลายศาสนา เราลองมาวิเคราะห์แบบเจาะลึกในด้านจิตวิทยากันดีกว่า จากสองมุมมองของนักเขียนที่จบจิตวิทยาทั้งคู่

มุมมองแรกจากคุณจันทมา ช่างสลัก ที่บอกว่า การนอกใจ เป็นปัญหาใหญ่มากของชีวิตคู่ และก็ดูเหมือนว่าปัญหานี้มันมีมาตั้งแต่มนุษยชาติถือกำเนิดกันเลยทีเดียวค่ะคุณ และก็คงจะมีตลอดไป ซึ่งปัญหาการนอกใจนั้นถือเป็นปัญหาสากลที่คู่รักบางคู่ทั่วโลกต้องพบเจอ และแน่นอนค่ะว่าคนไทยไม่แพ้ชาติใดในโลก เมื่อปี 2016 บริษัทถุงยางอนามัยชื่อดังสุด ๆ อย่าง “ดูเร็กซ์” ได้ทำการสำรวจการนอกใจคู่รักจากทั่วโลก

พบว่า ประเทศที่มีการนอกใจสูงสุดเป็น No.1 ก็คือ ประเทศไทยนั่นเองค่ะ โดยได้คะแนนไปถึง 51% รองลงมาก็คือ เดนมาร์ก 46% อิตาลี 45% เยอรมนี 45% และฝรั่งเศส 43 % ซึ่งว่ากันหลักศาสนา การนอกใจถือว่าเป็นการผิดศีลธรรม แต่ไม่ได้ผิดกฎหมายในประเทศไทย ถึงอย่างนั้นก็ตามคู่สมรสที่มีการนอกใจกันก็สามารถฟ้องร้องกันได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1523 ที่ระบุให้สิทธิแก่ภรรยาที่ถูกต้องตามกฎหมาย สามารถเรียกร้องค่าทดแทนจากหญิงอื่นที่เป็นชู้ได้

แต่ถ้าหากคู่สมรสมีการนอกใจกันในประเทศเกาหลีใต้ ก็โทษตามกฎหมายถึงจำคุกเลยทีเดียว และเมื่อพิจารณาตามค่าสถิติ การนอกใจของคู่รักเกาหลีใต้ก็ไม่ได้น้อยไปกว่าเราเลยค่ะ เพราะเมื่อปี 2017 สำนักงานสถิติเกาหลีใต้ ได้เก็บข้อมูลสถิติการหย่าร้าง พบว่า มีการหย่าร้างสูงถึง 106,302 คู่ และ 71% ให้เหตุผลว่าคู่ของตนนอกใจสูงถึง 7,528 คู่ หรือ 7.08% ของคู่หย่าร้างเลยทีเดียว

โดยเมื่อปี 2560 กระทรวงมหาดไทยได้ให้ข้อมูลว่า มีคนจดทะเบียนหย่าถึง 118,539 คู่ และในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา อัตราการหย่าร้างมีแนวโน้มในประเทศไทยสูงขึ้นถึง 12% เมื่อเราพบเห็นการนอกใจบ่อยจนเราสงสัยว่า “รักแท้มีจริงหรือไม่?” ซึ่ง Helen Fisher นักมานุษยวิทยาผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยาชีวิตคู่ได้กล่าวว่า ความรักที่ยั่งยืนต้องมี 3 องค์ประกอบ คือ ความต้องการทางเพศ ความรักโรแมนติก และความผูกพันทางอารมณ์ หากขาดองค์ประกอบใดองค์ประกอบหนึ่ง ก็อาจนำไปสู่การหย่าร้าง

และเมื่อการนอกใจเป็นวาระระดับโลกขนาดนี้ นักจิตวิทยาก็ไม่ได้นิ่งนอนใจค่ะ ได้ทำการศึกษาถึงสาเหตุของการนอกใจ เพื่อนำไปสู่การป้องกันในอนาคต โดยเหตุผลทางจิตวิทยาที่ทำให้คนนอกใจนั้น มี 5 สาเหตุด้วยกัน มีดังนี้ค่ะ

1.ไม่มีความผูกพันทางอารมณ์

คนรักบางคู่อยู่ด้วยกันก็จริง แต่ไม่ได้มีความผูกพันทางอารมณ์ให้แก่กัน ไม่คิดถึงกันไม่ห่วงใยกัน เมื่อเจอกันก็ไม่เคยถามไถ่สารทุกข์สุขดิบ อยู่ด้วยกันแบบตัวใครตัวมันไม่ดูแลความเป็นอยู่กัน ไม่ใส่ใจเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็เป็นเหตุผลให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง เมื่อเจอคนที่คอยเอาใจใส่ ใส่ใจ ก็มีเขว มีเปลี่ยนใจมีนอกใจกันไป

แล้วถ้าคนที่เป็นกิ๊กคอยเอาอกเอาใจจดจำได้ทุกรายละเอียดส่วนตัวว่าชอบอะไรไม่ชอบอะไรด้วยแล้วละก็ อาจได้มีการเลิกราหย่าร้างแล้วเปลี่ยนสถานะของกิ๊กมาเป็น No.1 แทนเลยก็ได้

2. ความต้องการสวนทางกัน

ตอนจีบกันใหม่ ๆ เราจะรู้สึกซู่ซ่าตื่นเต้นหัวใจพองโต แค่สบตากันก็รู้สึกวูบวาบไปทั้งตัวแล้วใช่ไหมคะ แต่เมื่อได้คบกันได้อยู่ด้วยกันจริงจัง ก็ได้พบว่าทั้งสองคนมีความต้องการที่สวนทางกัน ทั้งในเรื่องรสนิยมนิสัยใจคอทัศนคติในเรื่องต่าง ๆ โดยเฉพาะเรื่องการเมือง ต้องบอกเลยว่าทำบ้านแตกมาแล้วหลายราย

หรือเรื่องการใช้จ่ายการปาร์ตี้และที่สำคัญที่สุดก็คือเรื่องเพศสัมพันธ์ที่ไม่สัมพันธ์กัน เพราะฝ่ายหนึ่งอาจต้องรับภาระงานหนักจนเหนื่อย หรือดูแลลูกดูแลบ้านจนเหนื่อย ก็ไม่มีอารมณ์ ฝ่ายหนึ่งกลับต้องการ แต่ไม่ได้รับการตอบสนองก็รู้สึกเบื่อ ไม่ตื่นเต้นไม่สนใจอีกฝ่าย จนออกนอกบ้านไปหาคนที่สนองได้บ่อยครั้งเข้ามันก็กลายเป็นความร้าวฉานในชีวิตคู่

3. มีปัญหาเรื่องการรักษาความสัมพันธ์ระยะยาว

คุณเคยรู้จักใครบ้างคนไหมคะที่เป็นคนมีเสน่ห์มาก หน้าตาดี บุคลิกดี จนมีคนมาชอบมาคลั่งรักเยอะมาก แต่กลับคบใครจริงจังไม่รอด กลัวความผูกมัด เพราะมีปัญหาเรื่องการรักษาความสัมพันธ์ระยะยาว ซึ่งแต่ละเคสก็จะมีสาเหตุแตกต่างกัน เช่น เคยเห็นพ่อทำร้ายแม่มาก่อน จึงกลัวที่จะมีชีวิตคู่

หรือเคยผิดหวังกับความรักมาอย่างรุนแรง แต่ก็นั่นละค่ะไม่ว่าด้วยเหตุผลใดก็ตามทำให้คน ๆ หนึ่งไม่สามารถดูแลคนรักได้ เพราะเขาไม่สามารถหยุดอยู่กับใครคนหนึ่งได้นาน อาจคบซ้อน และมีแนวโน้มที่จะมีความสัมพันธ์แบบไม่ผูกมัด ทำให้คนที่รักเขาต้องเจ็บปวดใจและเปลี่ยนใจไปหาคนอื่นแทน

4. หมด Passion

ว่าด้วยเรื่องของความหมดใจ หรือหมด Passion ของคนเคยรักกันนั้น ถือว่าเป็นเหตุผลคลาสสิคที่ทำให้คนเราเลิกกันหรือนอกใจกัน เพราะเมื่อเราหมดความสนใจในกัน เราก็จะเริ่มมองหาคนใหม่ที่ไฉไลกว่าเดิม ถ้ามีคนใหม่ตอนเลิกกันแล้วก็ยังพอรับได้ แม้ว่าจะมูฟออนเร็วบ้างอะไรบ้าง

แต่ถ้าคนเก่าก็ยังคบ คนใหม่ก็ไปหา แบบนี้ไม่ดีแน่ค่ะ ถ้าหมด Passion กันแล้วก็ควรจะจบกันไปให้เป็นเรื่องเป็นราว จะได้ยุติธรรมกับทั้งสองฝ่ายในการเดินไปตามทางของตนเอง

5. รักแท้แพ้ใกล้ชิด

คุณคงเคยได้ยินคำพูดที่ไม่เคยเก่าว่า “รักแท้แพ้ใกล้ชิด” ใช่ไหมคะ ถ้าถามความคิดเห็นส่วนตัวดิฉันคงต้องบอกว่า คำกล่าวนี้ไม่เป็นจริง เพราะถ้ารักแท้วันต้องไม่แพ้อะไรเลย แต่ที่เรานอกใจกันเพราะเราไปใกล้ชิดคนอื่นนั้น ก็เพราะเราให้เวลากับคนรักของเราน้อยกว่าคนที่เราแบ่งใจไปให้ จนทำให้สนิทสนมกันเกินกว่าที่ควรจะเป็น จนทำให้ชีวิตรักสั่นคลอน

เมื่อเราพบเห็นการนอกใจบ่อยจนเราสงสัยว่า “รักแท้มีจริงหรือไม่?” ซึ่ง Helen Fisher นักมานุษยวิทยาผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยาชีวิตคู่ได้กล่าวว่า ความรักที่ยั่งยืนต้องมี 3 องค์ประกอบ คือ ความต้องการทางเพศ ความรักโรแมนติก และความผูกพันทางอารมณ์ หากขาดองค์ประกอบใดองค์ประกอบหนึ่ง ก็อาจนำไปสู่การหย่าร้าง โดยเมื่อปี 2560 กระทรวงมหาดไทยได้ให้ข้อมูลว่า มีคนจดทะเบียนหย่าถึง 118,539 คู่ และในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา อัตราการหย่าร้างมีแนวโน้มในประเทศไทยสูงขึ้นถึง 12%

ต่อมา มุมมองที่สอง จากคุณนิลุบล สุขวณิช ที่บอกว่า หลายคนที่เคยมีประสบการณ์ “เจ็บจากความรัก” โดยเฉพาะการถูกคนรักนอกใจก็คงจะเข้าใจดีว่าความรู้สึกมันเป็นยังไง ในฐานะนักจิตวิทยาการปรึกษาซึ่งมีโอกาสได้รับฟังเรื่องราวเกี่ยวกับการถูกนอกใจมาพอสมควร พบว่าปัญหาเรื่องนี้สร้างผลกระทบต่อสภาพจิตใจของคนที่ถูกนอกใจมากทีเดียว โดยสำหรับบางคนแล้วการถูกนอกใจสามารถสร้างบาดแผลทางใจได้เลย

แล้วทำไมคนเราถึงนอกใจกัน? เมื่อนึกถึงคนที่จะนอกใจกัน หลายคนอาจนึกถึงเพียงปัญหาเรื่อง sex เช่น คนรักไม่เด็ดไม่โดนจึงต้องไปแอบแซบกับคนอื่น แต่ในความเป็นจริงแล้วการนอกใจไม่ได้เกิดขึ้นจากปัญหาเรื่อง sex ทุกครั้งเสมอไป แต่มันมีหลายเหตุผลด้วยกัน โดยจากบทความเรื่อง The 8 Reasons Why People Cheat โดย Gary W. Lewandowski Jr. Ph.D. ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาความสัมพันธ์ระบุว่า สาเหตุของการนอกใจมีด้วยกัน 8 ประการ ได้แก่

1. โกรธ (Anger)

หลายครั้งการนอกใจก็เกิดขึ้นเพราะความโกรธ เช่น ก่อนหน้านี้เป็นฝ่ายถูกนอกใจก่อน หรือความสัมพันธ์เป็นไปอย่างระหองระแหงทำให้เกิดความรู้สึกไม่พอใจคนรักสะสมมาเรื่อย ๆ และเมื่อความโกรธได้พัฒนาไปถึงจุดหนึ่ง ความรู้สึกอยากแก้แค้นเอาคืนหรือนอกใจคนรักเพื่อความสะใจก็อาจเกิดขึ้นตามมาได้

2. ความภาคภูมิใจ (Esteem) ถูกกระทบ

ความรู้สึกด้อยที่เกิดขึ้นเวลาที่อยู่กับคนรักก็สามารถนำไปสู่การนอกใจได้ โดยเฉพาะเมื่อต้องอยู่กับคนรักที่มีลักษณะเหนือกว่า เช่น หน้าที่การงานดีกว่าหาเงินได้มากกว่า เป็นที่ชื่นชอบของสังคมมากกว่า รวมไปถึงการที่คนรักชอบควบคุมบงการหรือชอบข่มจนทำให้เกิดความรู้สึกด้อยค่า

เมื่อถึงจุดหนึ่งที่ความภาคภูมิใจถูกสั่นสะเทือนขึ้นมา คนเราก็มักแสวงหาคนอื่นที่อยู่ด้วยแล้วรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า มีความภาคภูมิใจ มีอิสระทำอะไรตามใจตัวเองได้ หรือได้มีโอกาสควบคุมคนอื่นบ้าง ซึ่งโดยรวมแล้วก็คือหากอยู่กับใครแล้วความภาคภูมิใจมันเพิ่มขึ้นก็อยากจะอยู่กับคนนั้นมากกว่า

3. หมดรัก (Lack of Love)

การหมดรักนี้ก็อาจจะมาจากความรู้สึกว่าคนรักที่กำลังคบกันอยู่ไม่ตอบโจทย์ ไม่ได้เป็น “right person” หรืออาจจะเริ่มเกิดความรู้สึกแปลก ๆ จึงชักจะไม่มั่นใจว่าตัวเองรักคนที่กำลังคบกันนี้อยู่หรือเปล่า

4. ความสัมพันธ์ไม่ชัดเจน (Low Commitment)

ความสัมพันธ์ที่ไม่ชัดเจนก็สามารถนำไปสู่การนอกใจได้ เช่น คบกันแบบไม่เปิดเผย คบกันแบบสถานะไม่ชัดเจน ไม่ได้มีความมุ่งมั่นตั้งใจที่จะคบกับคนรักจริงจังหวังแต่ง คล้ายกับการมีที่อยู่อาศัยแบบยังไม่ลงหลักปักฐานจึงพร้อมที่จะย้ายบ้านไปได้เรื่อย ๆ

5. มีนิสัยขี้เบื่อ (Need for Variety)

บางครั้งคนเราก็ไม่ได้นอกใจเพราะความไม่รัก แต่บางคนก็มีลักษณะเป็นคนขี้เบื่อ ชอบความหลากหลาย ชอบทดลองอะไรใหม่ ๆ ไม่ว่าจะเรื่อง sex หรืออยากทดลองบทสนทนาแปลกใหม่กับคนหน้าใหม่ ๆ นิสัยเช่นนี้ก็มีส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดการนอกใจขึ้นมาได้

6. รู้สึกถูกทอดทิ้งละเลย (Neglect)

ความสัมพันธ์แบบ “มีแฟนเหมือนไม่มี” ทำให้เกิดความรู้สึกถูกทอดทิ้งละเลยก็เป็นเหตุผลหนึ่งที่นำไปสู่การนอกใจ ซึ่งการถูกทอดทิ้งละเลยนี้ไม่ได้หมายถึงเพียงการปล่อยให้คนรักอยู่ตามลำพัง แต่รวมไปถึงการอยู่ด้วยการแต่ถูกทอดทิ้งละเลยทางอารมณ์ เช่น ไม่รับฟัง เมินเฉย ไม่เคยปลอบใจให้กำลังใจคนรักเลย ความรู้สึกถูกทอดทิ้งละเลยที่กลายเป็นความโดดเดี่ยวอ้างว้างก็จะนำไปสู่การแสวงหาใครสักคนที่มาช่วยเติมเต็มความเว้าแหว่งในหัวใจ

7. ความต้องการทางเพศ (Sex Desire)

ข้อนี้ค่อนข้างจะตรงไปตรงมามากที่สุด กล่าวคือเมื่อคนรักไม่สามารถตอบสนองความต้องการทางเพศได้ อาจจะเกิดเพราะรสนิยมหรือระดับความต้องการทางเพศที่ไม่ตรงกัน คนรักมีอาการเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ ก็เป็นอีกเหตุผลที่ทำให้คนเราเริ่มมองหาคนใหม่ ๆ เพื่อมาตอบสนองทางเพศให้กับตนเอง

แต่การนอกใจด้วยเหตุผลเรื่อง sex ก็อาจจะเป็นการนอกกายมากกว่านอกใจ เพราะบ่อยครั้งก็พบว่าการที่คนรักไปมีความสัมพันธ์ทางเพศกับคนอื่น ๆ มันไม่ได้เกิดจากความรักแต่เป็นเพียงความต้องการทางร่างกายมากกว่าทางจิตใจ

8. สถานการณ์พาไป (Situation)

ในบางครั้งการนอกใจก็เกิดขึ้นด้วยความพลั้งเผลอเพราะสถานการณ์มันพาไป เช่น เมา ถูกวางยาให้เกิดอารมณ์ทางเพศ อยู่ในสภาพที่ขาดสติและการยับยั้งชั่งใจ ซึ่งการนอกใจเพราะสถานการณ์พาไปมักจะเกิดขึ้นและจบลงในระยะเวลาอันรวดเร็วมากที่สุดเมื่อเทียบกับการนอกใจเพราะสาเหตุอื่น ๆ ที่กล่าวมาในข้างต้นทั้งหมด

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าการนอกใจจะมีเหตุผลเบื้องหลังมาอธิบายสนับสนุน แต่การนอกใจก็ไม่ใช่ทางออกหรือวิธีการแก้ปัญหาที่ดีเมื่อมีปัญหาความสัมพันธ์กับคนรักค่ะ หลายครั้งพบว่าการนอกใจทำให้เกิดปัญหาที่ซับซ้อนรุนแรงมากขึ้น สามารถก่อบาดแผลทางใจของฝ่ายที่ถูกคนรักนอกใจได้ และอาจนำไปสู่เหตุการณ์สูญเสียได้ ตัวอย่างดังเช่นข่าวที่เราเห็นกันตามสื่อต่าง ๆ เช่น การยิงกันเสียชีวิต การสาดน้ำกรดจนอีกฝ่ายพิการ การทำลายข้าวของทรัพย์สิน การฆ่าตัวตาย ฯลฯ

ดังนั้น หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ความสัมพันธ์กับคนรักเริ่มมีปัญหา สิ่งหนึ่งที่ต้องประคับประคองเอาไว้ให้ดีก็คือ “สติ” ตั้งสติก่อนนอกใจ หรือหากการนอกใจเกิดขึ้นไปแล้ว ทั้งฝ่ายนอกใจและฝ่ายถูกนอกใจต้องตั้งสติให้มั่นเลยค่ะ ซึ่งหากคุณกำลังเผชิญกับปัญหาเรื่องการนอกใจอยู่และรู้สึกว่าสิ่งที่เกิดขึ้นมันหนักเกินที่จะรับไหว การไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญในเรื่องนี้ ก็เป็นตัวช่วยที่ดีมาก ๆ ค่ะ หากคุณต้องการให้คำแนะนำในเรื่องสุขภาพใจ สามารถติดต่อเพื่อพูดคุยปรึกษานักจิต จิตแพทย์ ผ่านบริการดูแลสุขภาพจิตจาก iSTRONG ได้เช่นกันค่ะ

สิ่งสำคัญที่สุดคืออย่ารอจนเรื่องราวมันถลำลึกไปเกินกว่าจะแก้ไข เพราะยิ่งรีบจัดการกับปัญหาความสัมพันธ์ให้เร็วมากเท่าไหร่ ผลกระทบจากปัญหาที่เกิดขึ้นก็จะยิ่งน้อยลงเท่านั้น ทาง iSTRONG ขอส่งกำลังใจให้ทุกท่านนะคะ ขอให้ทุกเรื่องราวผ่านพ้นไปได้ด้วยดีค่ะ

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

• บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa

• คอร์สฝึกอบรมทักษะด้านจิตวิทยา : http://bit.ly/3RQfQwS

สำหรับองค์กร

• EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8

โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong

ประวัติผู้เขียน

1. จันทมา ช่างสลัก คุณแม่ของลูก 1 คน แมว 1 ตัว ที่พยายามใช้ความรู้ทางจิตวิทยาที่ร่ำเรียนมาและประสบการณ์การทำงานด้านจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก มาสร้างความสุขในการใช้ชีวิต ดูแลครอบครัว และการทำงาน รวมถึงมีความสุขกับการได้เห็นว่าบทความจิตวิทยาที่เขียนไปมีประโยชน์กับคนอ่าน

2. นางสาวนิลุบล สุขวณิช (เฟิร์น) ปริญญาโทสาขาจิตวิทยาการปรึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ปริญญาตรีสาขาจิตวิทยา (คลินิก) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ปัจจุบันเป็น นักจิตวิทยาการปรึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา (พ.ศ. 2555 – ปัจจุบัน)

และเป็นนักเขียนของ iSTRONG

อ้างอิง

[1] The 8 Reasons Why People Cheat. Retrieved from. https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-psychology-relationships/202103/the-8-reasons-why-people-cheat

[2] Helen Fisher. (September 2006). Why we love, why we cheat. [Online].From https://www.ted.com/talks/helen_fisher_why_we_love_why_we_cheat/transcript?language=th

[3] Niall McCarthy. (21 November 2016). The most unfaithful nationalities. [Online].From https://www.statista.com/chart/6841/the-most-unfaithful-nationalities/

[4] The MATTER. (27 มิถุนายน 2019). เหตุผลที่แยกทาง สาเหตุที่คู่สมรสเกาหลีขอ 'หย่า'. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2565 จาก https://shorturl.asia/2TlVc

[5] ทัตพงศ์ อุณหนันท์. (4 มีนาคม 2565). “การนอกใจ” ปัญหาระดับชาติของจีน!. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 30 กันยายน 2565 จาก https://www.creativethailand.org/view/article-read?article_id=33430&lang=31890