รู้จักทฤษฎีสามเหลี่ยมแห่งความรัก (Triangular Theory of Love)

ความรักเป็นหนึ่งในอารมณ์ความรู้สึกที่ซับซ้อนและมีพลังมากที่สุดของมนุษย์ หลายคนพยายามทำความเข้าใจว่าความรักคืออะไร และอะไรเป็นส่วนประกอบของความรักที่แท้จริงและยั่งยืน วันนี้ผู้เขียนจะมาแนะนำทฤษฎีความรักหนึ่งที่น่าสนใจ นั่นคือ ทฤษฎีสามเหลี่ยมแห่งความรัก

Robert Sternberg ศาสตราจารย์ทางจิตวิทยาแห่งมหาวิทยาลัย Yale ได้นำเสนอทฤษฎีสามเหลี่ยมแห่งความรัก (Triangular Theory of Love) ซึ่งอธิบายความรักผ่านองค์ประกอบสามด้าน ได้แก่ ความใกล้ชิดผูกพัน (Intimacy) ความหลงใหล (Passion) และความผูกพันมุ่งมั่น (Commitment) โดยความรักแท้ที่สมบูรณ์จะเกิดจากการมีครบทั้งสามองค์ประกอบนี้

1.ความใกล้ชิดผูกพัน หมายถึงความรู้สึกใกล้ชิดสนิทสนม การเชื่อมต่อทางอารมณ์ ความเข้าใจ การสนับสนุน และแบ่งปันกันและกัน คู่รักที่มีความใกล้ชิดผูกพันจะมีพฤติกรรมเช่น พูดคุยเล่าเรื่องส่วนตัวให้กันฟัง แสดงความห่วงใย เอาใจใส่ดูแลกัน ให้กำลังใจยามอีกฝ่ายท้อแท้ มีความไว้วางใจและซื่อสัตย์ต่อกัน

2. ความหลงใหล เป็นส่วนของอารมณ์ ความปรารถนา แรงดึงดูดทางเพศ และความตื่นเต้นเร้าใจในช่วงเริ่มต้นความสัมพันธ์ คู่รักที่มีความหลงใหลมักจะมีพฤติกรรมเช่น อยากอยู่ใกล้ชิดกันตลอด คิดถึงอีกฝ่ายเสมอเมื่อไม่ได้อยู่ด้วยกัน ชอบมองตากัน สัมผัสเนื้อตัวกันบ่อยๆ มีเซ็กส์กันอย่างกระตือรือร้น และรู้สึกว่าอีกฝ่ายเป็นคนพิเศษที่สุดในโลก

3. ความผูกพันมุ่งมั่น ซึ่งเป็นการตัดสินใจของบุคคลที่จะรัก ผูกพัน และอยู่เคียงข้างอีกฝ่ายไปในระยะยาว ถึงแม้อาจมีอุปสรรคหรือความยากลำบากเข้ามา คู่รักที่มีความผูกพันมุ่งมั่นจะแสดงออกเช่น การวางแผนอนาคตร่วมกัน ความเต็มใจที่จะเสียสละเพื่ออีกฝ่าย ความภักดีซื่อสัตย์ การให้คำมั่นสัญญา การแต่งงานหรืออยู่กินฉันท์สามีภรรยา และความตั้งใจที่จะไม่ทอดทิ้งกัน

ในความเป็นจริง ความรักของแต่ละคู่มักจะประกอบด้วยสามองค์ประกอบนี้ในสัดส่วนที่แตกต่างกันไป และสัดส่วนเหล่านี้ก็อาจเปลี่ยนแปลงได้ในแต่ละช่วงของความสัมพันธ์ เช่น ช่วงแรกอาจเน้นไปที่ความหลงใหล ต่อมาความใกล้ชิดผูกพันและความผูกพันมุ่งมั่นก็ค่อยๆ พัฒนาขึ้น

Amanda Chatel ได้เขียนบทความเรื่อง What You Can Learn from the Triangular Theory of Love ได้อธิบายเพิ่มเติมว่า ตามทฤษฎีของสเติร์นเบิร์ก ถ้าองค์ประกอบหนึ่งหรือมากกว่าในสามองค์ประกอบไม่มีอยู่หรือไม่ได้รับการเพาะบ่มในความสัมพันธ์ ความสัมพันธ์นั้นจะมีโอกาสประสบความสำเร็จน้อยลง ด้วยแนวคิดนี้ จึงมีข้อเสนอว่ามีความรัก 7 ประเภทที่สามารถเกิดขึ้นได้ในความสัมพันธ์ ดังนี้

ความชอบ (Liking): ความชอบประกอบด้วยความสนิทสนมเพียงอย่างเดียว และมีลักษณะเป็นมิตรภาพแท้จริงที่ไม่มีความหลงใหลหรือความผูกพัน
ความหลงใหล (Infatuation): ความหลงใหลเป็นความรู้สึกบริสุทธิ์และมักถูกอธิบายว่าเป็นความรู้สึก "รักแรกพบ" ซึ่งเป็นความรู้สึกที่แรงกล้าแต่ชั่วคราวโดยไม่มีความผูกพันหรือความสนิทสนม
ความรักที่ว่างเปล่า (Empty Love): ความรักที่ว่างเปล่า ซึ่งเป็นความผูกพันอย่างบริสุทธิ์ อาจเป็นผลมาจากความรักที่เสื่อมถอยไปตามกาลเวลา ในขณะที่ความผูกพันยังคงอยู่ แต่ความสนิทสนมและความหลงใหลไม่มีอยู่อีกต่อไป
ความรักโรแมนติก (Romantic Love): ความรักโรแมนติกมาพร้อมกับความหลงใหลและความสนิทสนม มีความผูกพันทางอารมณ์ที่ลึกซึ้งและมีความรู้สึกดึงดูด แต่ไม่มีความผูกพัน
ความรักฉันท์มิตร (Compassionate): ความรักฉันท์มิตรเป็นความรักที่ขาดความหลงใหล แต่แข็งแกร่งในอีกสององค์ประกอบ บางครั้งอาจเป็นผลมาจากความสัมพันธ์ที่ยาวนาน ซึ่งมีความสนิทสนมและความผูกพัน แต่ความหลงใหลนั้นจางหายไป
ความรักโง่เขลา (Fatuous Love): แม้ว่าความรักโง่เขลาจะประกอบด้วยความหลงใหลและความผูกพัน แต่ขาดความสนิทสนม ในความเป็นจริง ส่วนของความหลงใหลนั้นเป็นสิ่งที่ขับเคลื่อนความรักประเภทนี้
ความรักที่สมบูรณ์ (Consummate Love): ตามทฤษฎีของ Sternberg นี่คือความรักที่มีทุกอย่าง: ความสนิทสนม ความหลงใหล และความผูกพัน แต่มันเป็นความรักที่ต้องการความพยายาม เพราะแม้ว่ามันจะเป็นความรักที่บรรลุได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่ามันจะคงอยู่ตลอดไปหากคู่รักทั้งสองไม่พยายามทำให้ความรักที่สมบูรณ์ของพวกเขายั่งยืน

อย่างไรก็ตาม คู่รักทุกคู่ต่างก็ต้องเผชิญกับความท้าทายที่อาจสั่นคลอนความสัมพันธ์ได้เป็นครั้งคราว ไม่ว่าจะเป็นความขัดแย้ง การทะเลาะเบาะแว้ง หรือความเบื่อหน่ายจำเจ สิ่งสำคัญคือคู่รักต้องร่วมมือกันฟันฝ่าและรักษาองค์ประกอบทั้งสามของความรักเอาไว้ให้ได้ ผู้เขียนมีคำแนะนำดังนี้

รักษาการสื่อสารที่ดีต่อกันเสมอ พูดคุยกันอย่างสม่ำเสมอ ซื่อสัตย์และเปิดเผยต่อกัน รับฟังอีกฝ่ายอย่างตั้งใจ แสดงความเข้าใจและเห็นอกเห็นใจ หากมีข้อขัดแย้งก็พยายามหันหน้าเข้าหากัน พูดคุยหาทางออกที่ดีที่สุดสำหรับทั้งคู่
สานต่อความใกล้ชิดผูกพัน ด้วยการใช้เวลาคุณภาพร่วมกัน ทำกิจกรรมที่ทั้งคู่ชอบ แบ่งปันความฝันความหวัง ให้ความช่วยเหลือกันในยามที่อีกฝ่ายต้องการ สร้างความไว้วางใจโดยการรักษาคำพูดและคำสัญญา
รักษาความหลงใหลและดึงดูดทางเพศ โดยการลองสิ่งใหม่ๆ ที่ตื่นเต้นด้วยกันเป็นครั้งคราว กระตุ้นความรู้สึกโรแมนติก เช่น จูบ กอด สัมผัส พูดจาหวานหู สื่อสารเรื่องเพศอย่างเปิดเผย ใส่ใจความพึงพอใจของกันและกัน แสดงให้อีกฝ่ายเห็นว่ายังคงหลงรักและปรารถนาเขาอยู่เสมอ
แสดงความมุ่งมั่นผูกพัน ด้วยการพูดถึงอนาคตว่าจะอยู่ด้วยกันไปนานแค่ไหน ทำอะไรให้อีกฝ่ายเห็นว่าเราจริงจังกับความสัมพันธ์นี้ เช่น แนะนำให้ครอบครัวรู้จัก วางแผนแต่งงานหรืออยู่ด้วยกัน ยืนเคียงข้างกันทั้งในยามสุขและทุกข์
หาวิธีสร้างความสดใหม่ อย่ายึดติดกับกิจวัตรเดิมๆ จนเกิดความเบื่อหน่าย ลองเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ด้วยกัน ออกเดทในสถานที่ที่ไม่คุ้นเคย สลับสับเปลี่ยนบทบาทหน้าที่ในบ้าน หรือแม้แต่มีอะไรกันดูในที่ที่ไม่เคยทำมาก่อน เพื่อเพิ่มความตื่นเต้นให้ความสัมพันธ์
ดูแลตัวเองทั้งสุขภาพกายและใจ คู่รักที่มีความสุขต้องเริ่มจากการที่ต่างฝ่ายต่างมีความสุขในตัวเองก่อน จงหาเวลาทำในสิ่งที่ตัวเองรักและสนใจ ออกกำลังกาย กินอาหารดีๆ พักผ่อนให้เพียงพอ และใช้เวลากับคนที่เรารัก ความสมดุลและความสุขในตัวคุณจะส่งผลดีต่อความสัมพันธ์ด้วย

ความรักแท้เกิดจากการหลอมรวมความใกล้ชิดผูกพัน ความหลงใหล และความผูกพันมุ่งมั่น เป็นความรักที่ลึกซึ้งกว่าแค่อารมณ์ชั่ววูบ แต่เป็นการเลือกที่จะรักและสร้างความสัมพันธ์อย่างจริงจังและจริงใจ การรักษาความรักแท้ให้ยืนยาวอาจไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ก็เป็นสิ่งที่ควรค่าแก่การทุ่มเทและต่อสู้เพื่อมัน ถ้าทั้งสองฝ่ายยังคงโอบอุ้มเกื้อหนุนซึ่งกันและกัน อดทนและให้อภัย มองข้ามข้อบกพร่องเล็กๆ น้อยๆ มุ่งมั่นจะเรียนรู้และเติบโตไปด้วยกัน ความรักก็จะยิ่งเหนียวแน่นและงดงามมากขึ้นในทุกๆ วันนั่นเอง

หากคุณมองหาตัวช่วยดูแลความรัก ให้โอกาสความสัมพันธ์ของคุณได้รับการดูแลและเยียวยาด้วย Couple Therapy/Counseling Package จากเรา เพื่อสร้างรากฐานที่มั่นคงสำหรับการเติบโตไปด้วยกันในระยะยาว ติดต่อเราวันนี้เพื่อเริ่มต้นการเดินทางไปสู่ความสัมพันธ์ในฝันของคุณ

แพ็กเกจของ iSTRONG ออกแบบมาเพื่อตอบสนองความต้องการเฉพาะของคู่รักแต่ละคู่ ตั้งแต่การให้คำปรึกษาพื้นฐานไปจนถึงโปรแกรมเข้มข้น เราเสนอทั้งการให้คำปรึกษาแบบตัวต่อตัว และออนไลน์ รวมทั้งการทำแบบประเมินเพื่อเข้าใจความสัมพันธ์อย่างลงลึกมากขึ้น เพื่อให้คู่รักสามารถเลือกรูปแบบที่เหมาะกับไลฟ์สไตล์และความต้องการของตนเองได้

ตัวช่วยเรื่องความสัมพันธ์จาก iSTRONG

• รายละเอียด Couple counseling : https://bit.ly/3xGGAdc

• ทำแบบประเมิน สุขภาพความสัมพันธ์คุณและคนรัก : https://bit.ly/4b059jy

• บทความฟรี !! เรื่องความสัมพันธ์ ความรัก : https://bit.ly/3xEmQqm

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

• บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa

• คอร์สฝึกอบรม การเป็นนักจิตวิทยาให้คำปรึกษา : http://bit.ly/3RQfQwS

สำหรับองค์กร

• EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8