เสพติดการอ่านข่าวร้ายทั้งที่รู้ว่ามันไม่ดีต่อใจ คุณอาจเข้าข่ายมีพฤติกรรม ‘Doomscrolling’

คุณเป็นคนหนึ่งไหมคะที่หากเลื่อน feed ใน Social Media มาเจอข่าวร้ายชวนให้รู้สึกหดหู่แล้วจะไม่สามารถมูฟออนได้เลย บางครั้งก็ตามข่าวแทบจะทุก platform ไม่ว่าจะ Facebook Twitter Instragram Tiktok เรียกว่ายอมขอบตาดำเป็นหมีแพนด้าเพื่อตามข่าวร้ายที่กำลังเป็นกระแสกันเลยทีเดียว หากคำตอบของคุณคือ “ใช่” แล้วล่ะก็ คุณอาจจะมีพฤติกรรมแบบที่เรียกว่า “Doomscrolling”

Doomscrolling มาจากศัพท์ภาษาอังกฤษสองคำมาผสมกัน โดยคำว่า Doom แปลว่า “หายนะหรือเคราะห์กรรม” และคำว่า Scrolling ซึ่งแปลว่า “การเลื่อน” โดยคำนี้เป็นคำที่ใช้เรียกพฤติกรรมของคนที่เช็คโทรศัพท์มือถือเกินกว่า 2 ชั่วโมงเพื่อเลื่อนดูข่าวร้ายที่อยู่ใน Social Media จนแทบจะไม่หลับไม่นอน ซึ่งพฤติกรรม Doomscrolling นี้สามารถบั่นทอนสุขภาพจิตของคนเราในระยะยาว โดยที่เจ้าตัวอาจจะไม่ทันรู้เลยด้วยซ้ำว่าสภาพจิตของตัวเองกำลังแย่ลงที่ละนิดเหมือนน้ำเซาะหินที่ทุกวันหินมันยังกร่อนอย่างไร พฤติกรรมเสพติดการเลื่อนอ่านข่าวร้ายก็จะกัดกร่อนสุขภาพจิตให้แย่ลงไปทีละนิดละหน่อยอย่างนั้น โดยบางคนที่เสพติดการติดตามข่าวร้ายแล้วใช้เวลาไปกับการเลื่อนดูมันเป็นเวลานาน ๆ ก็อาจจะรู้สึก “ดิ่ง” ไปเลย

ทำอย่างไรหากรู้ตัวแล้วว่าตัวเองเข้าข่ายมีพฤติกรรม Doomscrolling?

1. จัดตารางเวลาให้ตัวเอง

คุณอาจจะแบ่งเวลาให้ตัวเองเป็นช่วง ๆ ว่าช่วงไหนที่คุณจะอนุญาตให้ตัวเองอ่านข่าวและช่วงไหนจัดไว้เป็นเวลาสำหรับพักจากการเสพข่าว เพื่อไม่ให้ตัวเองเสพข่าวตลอดทั้งวันทั้งคืน โดยเฉพาะการเลื่อนอ่าน ‘new feed’ ในช่วงที่ใกล้จะเข้านอน มันมีผลต่อการนอนของคุณ ไม่ว่าเป็นการทำให้นอนไม่หลับ หลับยาก หรือฝันร้าย ทำให้การนอนหลับของคุณไม่มีคุณภาพ

2. เลือกติดตามแค่บางแหล่งข่าว

สมัยก่อนที่หนังสือพิมพ์เป็นสื่อหลักในการนำเสนอข่าว คนเราจะมีโอกาสได้อ่านข่าวต่อหนึ่งวันในปริมาณที่จำกัด แต่เมื่อแหล่งข่าวเปลี่ยนรูปแบบมาเป็น digital แล้ว กลายเป็นว่าคนเราจะสามารถได้รับข่าวสารต่าง ๆ อย่างไม่จำกัด และยิ่งกดติดตามแหล่งข่าวเอาไว้มากมายหลายแหล่ง ก็จะยิ่งทำให้ new feed เต็มไปด้วยข่าวสารหลั่งไหลเข้ามาอย่างทะลักทะลาน คุณจึงควรที่จะเลือกติดตามแหล่งข่าวเพียงบางแหล่ง และควรจะคัดเลือกแหล่งข่าวที่มีความน่าเชื่อถือสูง นำเสนอข้อเท็จจริงมากกว่าดึงดราม่าให้สุขภาพจิตย่ำแย่หากไปเสพมันเยอะ ๆ

3. Unsubscribe ช่องทางที่นำเสนอแต่ข่าวดราม่าหนัก ๆ

บางแหล่งข่าวมักจะนำเสนอพาดหัวข่าวที่เน้นดราม่าหนัก ๆ เพื่อดึงความสนใจจากผู้อ่านให้ได้มากที่สุด แต่อาจจะไม่ค่อยมีข้อเท็จจริงหรือประโยชน์อะไรให้กับผู้ที่กดติดตามมากมายนักเมื่อเทียบกับแหล่งข่าวที่นำเสนอเพียงข้อเท็จจริงล้วน ๆ การกด Unsubscribe ช่องที่นำเสนอข่าวดราม่าหนัก ๆ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดพฤติกรรม Doomscrolling แล้วเลือกติดตามแค่บางช่องที่คุณชอบมากจริง ๆ ก็จะช่วยลดการมองเห็นข่าวสารที่บั่นทอนสุขภาพจิตของคุณลง

4. ห่างจากโทรศัพท์มือถือบ้าง

คุณอาจจะต้องหากิจกรรมทำเพื่อลดการใช้เวลาไปกับโทรศัพท์มือถือลง เช่น ไปทำอาหาร ออกไปเดินเล่น (แบบไม่เอาโทรศัพท์มือถือไป) ใช้เวลาอยู่กับคนที่คุณรักโดยแสร้งทำเป็นเหมือนคุณอยู่ใน พ.ศ. 2500 ที่ยังไม่มีอินเตอร์เน็ต เพื่อฟื้นฟูสภาพจิตใจของคุณให้กลับมามีพลังบวกคล้าย ๆ กับการทำ “Social Detox” ให้กับตัวคุณเอง

5. อย่าให้ข่าวร้ายกลายมาเป็นแหล่งข้อมูลหลักของคุณ

Social Media มักจะทำให้คนเราต้องเจอกับเรื่องหดหู่อยู่ทุกวัน และยิ่งคุณไปกดดูข่าวร้ายก็ยิ่งกลายเป็นการเปิดประตูสู่ความหดหู่ให้กับตัวเอง ดังนั้น คุณควรจะเลือกแหล่งข้อมูลให้กับตัวเอง โดยเฉพาะข้อมูลที่เป็นไปในทางสร้างสรรค์ ช่วยให้คุณพัฒนาตัวเองไปในทางที่ดีขึ้น ซึ่งดีกว่าปล่อยให้ตัวเองเกิดความรู้สึกดิ่งไปกับข่าวหดหู่จนกลายเป็นพฤติกรรม Doomscrolling ที่สุดท้ายมันก็กลับมาบั่นทอนสุขภาพจิตของคุณ

อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมเสพติดการเสพข่าวร้ายบางทีก็มีปัจจัยภายในลึก ๆ ที่ขับเคลื่อนให้คนเราไม่อยากจะเลิกติดตามข่าวเหล่านั้นแม้มันจะทำให้รู้สึกหดหู่แค่ไหนก็ตาม เช่น กลัวตกข่าว (Fear of Missing Out : FOMO) กลัวคุยกับคนอื่นไม่รู้เรื่อง ซึ่งคุณอาจจะต้องฝึกให้ตัวเองมี Self-awareness เพิ่มขึ้น เพื่อจะได้เป็นคนที่ใช้ประโยชน์จากข่าวและไม่กลายเป็นคนที่ถูกใช้ประโยชน์จากผู้ผลิตสื่อใน Social Media ซึ่งหากคุณเป็นคนหนึ่งที่สนใจจะฝึกให้ตัวเองมี Self-awareness เพิ่มขึ้น ก็สามารถมองหาคอร์สจิตวิทยาสั้น ๆ และใช้เวลาไปกับคอร์สพัฒนาตัวเองแทน ซึ่งก็สามารถช่วยลดพฤติกรรม Doomscrolling ได้เช่นกัน

สำหรับใครที่กำลังเครียด กังวล คิดมาก ทั้งเรื่องของปัญหา Burn Out จากการทำงาน ปัญหาความสัมพันธ์ต่างๆ ในครอบครัว คนรัก ไปจนถึงภาวะต่างๆ เช่น ซึมเศร้า ทุกปํญหาสำคัญและเป็นเรื่องใหญ่สำหรับเราเสมอ

iSTRONG ยินดีให้บริการ ปรึกษาด้านสุขภาพจิตโดยผู้เชี่ยวชาญ ทั้งจากจิตแพทย์และนักจิตวิทยา ดูรายละเอียดได้ที่นี่