คุมทีมไม่ได้ คนไม่เกรงใจ เกรงใจจนไม่กล้า เข้าใจ ‘Position’ จิตวิทยา ที่จะช่วยให้ทีมยอมรับ
- iStrong Mental Health
- Aug 18
- 1 min read
คุณเคยรู้สึกไหมว่า… ในฐานะหัวหน้า คุณพยายามทุกวิถีทางแล้ว แต่ทีมก็ยังทำตามที่คุณคาดหวังไว้ไม่ได้
บางครั้งลูกน้องก็ค่อยไม่เกรงใจ มีทั้งพูดแทรกในที่ประชุมและโต้เถียงแบบไม่ฟังเหตุผล ในบางครั้งลูกน้องก็กลับเงียบเกินไป แม้จะมีปัญหาอยู่ในใจแต่ก็ไม่พูด จนสะสมกลายเป็นเรื่องลุกลามใหญ่โต
ปัญหาเหล่านี้อาจไม่ใช่เพราะ “คนไม่เก่ง” หรือ “คุณไม่เด็ดขาดพอ” แต่เกิดจาก ตำแหน่ง (Position) ทางจิตวิทยาที่คุณสื่อสารออกมาโดยที่ไม่รู้ตัว ซึ่งถ้าตำแหน่งนั้นไม่ถูกต้องต่อสถานการณ์ ลูกน้องหรือทีมก็จะเกิดความรู้สึก “ไม่ยอมรับ” หรือ “ไว้ใจ” คุณ
เข้าใจ ‘Position’ จากจิตวิทยา TA
ตามหลักทฤษฎี TA (Transactional Analysis) อธิบายว่าการสื่อสารระหว่างคนไม่ได้มีแค่ “เนื้อหา” ที่พูดคุยกัน แต่มี “ตำแหน่ง” ที่แฝงพลังงานทางจิตวิทยาอยู่ด้วย ตำแหน่งนี้ไม่ใช่ตำแหน่งในโครงสร้างองค์กร แต่คือ บทบาททางจิตใจที่คุณสวมใส่ตอนสื่อสารกันและกัน ซึ่งมี 3 แบบหลัก คือ
Parent State: เหมือนพ่อแม่ ออกคำสั่ง ดูแล ควบคุม
Adult State: ผู้ใหญ่ ใช้เหตุผล รับฟัง วิเคราะห์ และตัดสินจากข้อมูล
Child State: เป็นเด็ก อารมณ์นำ ขี้เล่น อ่อนไหว หรือประชดประชัน
การจะเป็นหัวหน้าที่ทีม “ยอมรับ” และ “ร่วมมือ” ได้ดีที่สุด คนๆ นั้นมักรู้จักเลือก Position ที่ถูกต้องในแต่ละสถานการณ์ เช่น
การณ์การวางกรอบงานอย่างชัดเจน (ใช้ Parent เพื่อควบคุม)
รับฟังข้อมูลเพื่อตัดสินใจ (ใช้ Adult ใช้เหตุผลคุยกัน)
เติมพลังใจให้ทีม (Child ใช้ความเข้าใจเห็นใจ)
เทคนิคดึง ‘Position’ ออกมาปรับใช้ เพื่อให้ทีมยอมรับ
ประเมินบรรยากาศทีม
ถ้าทีมสับสน ใช้ Parent ที่ชัดเจน กำหนดกติกาและทิศทาง
ถ้าทีมมีความเห็นแตกต่าง ใช้ Adult เพื่อวิเคราะห์ข้อดีข้อเสียของแต่ละแนวทาง
ถ้าทีมหมดไฟ ใช้ Child ในด้านบวกเพื่อสร้างความสนุกและแรงจูงใจ
เริ่มจาก Adult State เป็นฐาน
เพราะ Adult จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้การสื่อสารกับทุกฝ่ายรู้สึกปลอดภัย และเปิดใจฟัง โดยเป็นการใช้ข้อมูล เหตุผล และน้ำเสียงที่มั่นคง ในการพูดคุยกัน
หลีกเลี่ยง Parent ที่มากเกินไป
Parent จะเป็นการคุยกันแบบ “สั่งและตัดสิน” ทำให้ทีมรู้สึกถูกกดดัน จนบางทีอาจเกิดความรู้สึกต่อต้านขึ้นมาทันที เพราะฉะนั้นแทนที่คุณจะพูดว่า “ต้องทำแบบนี้” ให้พูดว่า “ลองพิจารณาว่าทางนี้จะช่วยเราได้ยังไง”
ใช้ Child อย่างมีกลยุทธ์
ปรับใช้ Child เพื่อแสดงความรู้ในด้านบวกบวกให้ชัดเจนมากขึ้น เช่น รู้จักการชื่นชมด้วยความตื่นเต้น มีการแสดงความขอบคุณด้วยน้ำเสียงจริงใจ มองภาพทุกอย่างด้วยความเข้าใจและเห็นใจ
ฝึก Self-awareness หลังการพูดคุย ประชุม
ทำการทบทวนว่าตัวเองใช้ Position อะไรบ้างในแต่ละสถานการณ์ และในแต่ละรูปแบบและสถานการณ์ที่ใช้ ได้ผลลัพธ์เป็นแบบไหน จากนั้นค่อยๆ ปรับรูปแบบที่เหมาะสมในครั้งต่อๆ ไป
ตัวอย่างสถานการณ์
คุณบี เป็นผู้จัดการฝ่ายขายของบริษัทหนึ่ง
ปัญหาคือลูกน้องของบีเวลามีการประชุม มักไม่กล้าพูดในที่ประชุมใหญ่ แต่เมื่อจบประชุมทุกครั้งจะมีมีเสียงบ่นเต็มไปหมด เช่น ทำไมอันนี้ทำแบบนี้ ทำไมอันนี้คิดมาแบบนั้น หัวหน้าไม่เข้าใจคนทำงานหรอ
ซึ่งหลังจากบีได้ทบทวนตามหลัก Position แล้วถึงได้รู้ว่าบีมักจะมีธรรมชาติในการเริ่มประชุมด้วย Parent State เต็มตัว พูดแบบสั่งงานตรง ๆ ควบคุม เด็ดขาด เพราะคิดว่าจะทำให้ทุกอย่างชัดเจน แต่กลายเป็นว่าลูกน้องไม่ได้เชื่อฟังและรู้สึกกดดัน ไม่ปลอดภัยแทน จึงทำให้ผลของการประชุมเป็นแบบที่เห็น
หลังจากได้ลองเรียนรู้เรื่อง Position จาก TA และลองปรับเปลี่ยนรูปแบบการสื่อสาร บีลองเปิดประชุมด้วย Adult State อธิบายสถานการณ์ด้วยข้อมูลตลาด ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจริงด้วยเหตุผล และเชิญชวนทีมให้แชร์ความคิดเห็นแบบไม่มีถูกผิด ทุกคนมีสิทธิ์ออกเสียง
ซึ่งในระหว่างฟังน้องๆ บีใช้ Child State ในด้านบวกไปด้วย แสดงความว้าวและตื่นเต้นเมื่อได้ยินไอเดียดี ๆ รับฟังความคิดเห็นโดยยังไม่ตัดสินถูกผิดใดใด เข้าใจว่าทุกอย่างคือไอเดีย ที่สามารถนำมาปรับและกลั่นกรองได้
เพียงไม่กี่สัปดาห์ที่เริ่มปรับ บีสัมผัสได้เลยว่าบรรยากาศการประชุมเปลี่ยนไป ทีมและน้องๆ สื่อสารในที่ประชุมมากขึ้น กล้าแชร์ความคิด ให้ความร่วมมือเพิ่มขึ้น ทุกคนพร้อมช่วยเหลือและซัพพอร์ตไปด้วยกัน ทำให้โอกาสในการสร้างยอดขายหรือผลลัพธ์ก็ขยับตาม
การเป็นหัวหน้าที่ทีมจะยอมรับ ไม่ได้หมายถึงจะต้องเป็นหัวหน้าที่ “ดุ” หรือ “ใจดี” ด้านใดด้านหนึ่งเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่มีปัจจัยส่งเสริมอื่นๆ ด้วย อย่างการการรู้จัก สวมบทบาททางจิตใจ (Position) ที่เหมาะสมในแต่ละสถานการณ์
ซึ่งในหลักสูตร The Art of Influence จาก iSTRONG คุณจะได้เรียนรู้เทคนิคการเลือก Position ที่เหมาะสมให้สอดคล้องกับเป้าหมายและสถานการณ์ รวมถึงมีการฝึกฝนการสื่อสารที่จะทำให้ทีมเปิดใจ รับฟัง และร่วมมืออย่างเต็มใจ
และในหลักสูตร คุณจะได้รู้ทักษะนี้เพิ่มเติมอย่างลึกซึ้งกับนักจิตวิทยาที่มากประสบการณ์ รวมทั้งได้ฟังเคสตัวอย่างการใช้จำนวนมาก พร้อมกิจกรรมการฝึกปฏิบัติในคลาสที่เหมาะสำหรับผู้นำ หัวหน้าทีม ผู้จัดการ และคนทำงานในองค์กรเป็นอย่างมาก
iSTRONG Mental Health
ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร
บริการของเรา
สำหรับบุคคลทั่วไป
บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa
คอร์สฝึกอบรมทักษะด้านจิตวิทยา : http://bit.ly/3RQfQwS
สำหรับองค์กร
EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8
โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong