เติมความสุขให้ชีวิต ด้วยแรงบันดาลใจจากนักกีฬาพาราลิมปิกไทย

เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2564 ที่ผ่านมา คุณพงศกร แปยอ นักกีฬาพาราลิมปิกทีมชาติไทย ได้สร้างความสุขและแรงบันดาลใจให้แก่คนไทย ด้วยการได้รับเหรียญทอง ในกีฬาวีลแชร์เรซซิ่ง 400 เมตร ชาย คลาส T 54 โดยเข้าเส้นชัยที่เวลา 46.61 วินาที ทำลายสถิติโลก โดยส่วนตัวดิฉันปลื้มกับผลงานของนักกีฬาพาราลิมปิกชุดนี้มากค่ะ ตั้งแต่ที่คุณสายสุนีย์ จ๊ะนะ ได้รับเหรียญทองแดงกีฬาวีลแชร์ฟันดาบ และชื่นชมนักกีฬาทุกท่าน เพราะทุกท่านต้องใช้ความมุ่งมั่นและใจสู้ และแน่นอนค่ะ ผลของความสำเร็จนอกจากจะสร้างชื่อเสียง สร้างความสุขให้คนไทยแล้ว ยังช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้คนไทยอีกหลาย ๆ คน ซึ่งในทางจิตวิทยา “แรงบันดาลใจ” นี้ละค่ะที่ทำให้เกิดเรื่องดี ๆ ขึ้นมาในชีวิตของเรา

ตามทฤษฎีจิตวิทยาว่าด้วย “แรงบันดาลใจ” ให้ความหมายว่า แรงบันดาลใจ (Inspiration) หมายถึง พลังใจที่อยู่ภายในตัวเรา ที่ก่อให้เกิดความรู้สึก ความคิด และการกระทำในเชิงบวก เพื่อให้ประสบความสำเร็จตามที่คาดหวัง ซึ่งแยกออกจาก แรงจูงใจ (Motivation) ที่หมายถึงแรงผลักดันที่เป็นผลมาจากความต้องการส่วนตัว (Needs) พลังกดดัน (Drives) หรือ ความปรารถนา (Desires) ที่จะประสบความสำเร็จ หรือมีความสุข หรือเป็นที่ยอมรับของสังคม โดยทฤษฎีจิตวิทยาการเรียนรู้ทางสังคม บอกไว้ว่า แรงจูงใจ เกิดจากการเรียนรู้ทางสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสร้างเอกลักษณ์ หรือการเลียนแบบ (Identification and Imitation) จากบุคคลที่เราชื่นชอบ ซึ่งเราสามารถแยกความแต่งต่างระหว่างแรงบันดาลใจ (Inspiration) และแรงจูงใจ (Motivation) ก็คือ แรงบันดาลใจ เกิดจากจิตสำนึกที่ต้องการเปลี่ยนแปลงตนเอง หรือเกิดพฤติกรรมสร้างสรรค์ เพื่อทำให้ชีวิตดี มีความสุข แต่แรงจูงใจ เกิดจากที่เราได้รับการกระตุ้นจากภายนอก เช่น รางวัล การได้รับคำชม เป็นต้น หรือ แรงกระตุ้นจากภายใน เช่น การประสบความสำเร็จ การได้เป็นที่รัก การมีชื่อเสียง เป็นต้น

นอกจากแรงบันดาลใจจะเป็นแรงผลักดันในการใช้ชีวิตให้ดีขึ้นแล้ว แรงบันดาลใจยังมีประโยชน์ในทางจิตวิทยา ดังนี้ค่ะ

1. เป็นแรงขับเคลื่อนให้ชีวิตประสบความสำเร็จ

เมื่อเรามีแรงบันดาลใจ เราจะเกิด passion หรือความปารถนาอย่างแรงกล้าเลยค่ะที่จะพาตัวเองไปสู่ความสำเร็จ ไม่ว่าจะเป็นการทำภาพความสำเร็จให้ชัดเจน โดยการหาข้อมูลว่าทำอย่างไรบ้างเราจึงจะประสบความสำเร็จในสิ่งที่มุ่งหวัง เช่น เรามีแรงบันดาลใจในการเขียนนิยาย เราก็ต้องหาข้อมูลเพิ่มว่ามีหลักการเขียนให้คนอ่านสนใจอย่างไร เขียนอย่างไรให้สนุก แล้วต้องไปเสนอที่ไหน นิยายของเราจึงจะสามารถไปถึงมือคนอ่านได้ แบบนี้เป็นต้นค่ะ หรือการเตรียมความพร้อมเพื่อทำตามแรงบันดาลใจ เช่น เพิ่มทักษะที่ขาด เสริมสมรรถภาพที่มี หรือพัฒนาศักยภาพของเราขึ้นไปอีก

บทความแนะนำ “5 เทคนิคทางจิตวิทยาสอนลูกให้มี Passion ทำตามความฝันให้สำเร็จ”

2. เป็นแรงผลักดันให้เราเปลี่ยนแปลงตัวเองไปในทางที่ดีขึ้น

เมื่อเรามีแรงบันดาลใจเราจะมีแรงผลักดันจากภายในในการสร้างสรรค์สิ่งต่าง ๆ เหมือนที่เราเคยเห็นศิลปิน ดีไซน์เนอร์ หรือนักแสดงมักให้สัมภาษณ์ถึงผลงานชิ้นโบว์แดงของพวกเขาว่า สร้างสรรค์ได้เพราะมีแรงบันดาลใจ ด้วยเหตุนี้เมื่อเรามีแรงบันดาลใจ เราจะมีพลังในการเปลี่ยนแปลงตัวเองไปสู่สิ่งที่ดีกว่าค่ะ เช่น เป็นนักเรียนที่ตั้งใจเรียนมากขึ้น เป็นพนักงานที่ทุ่มเทมากขึ้น หรือเป็นศิลปินออกไปเรียนรู้โลกกว้างขึ้น เป็นต้นค่ะ

3. เป็นพลังใจที่ทำให้เรามีภูมิคุ้มกันทางจิตใจ มีความเข้มแข็งทางใจ

หากเรามีแรงจูงใจ แต่ไม่มี “แรงบันดาลใจ” เมื่อเราพบกับความผิดหวัง เช่น โดนเจ้านายตำหนิ ของรางวัลที่ต้องการหมด ไม่สมหวังในความรัก หรือธุรกิจที่ทำมาล้มละลาย เราพร้อมจะท้อแท้ สิ้นหวัง ซึ่งจะนำไปสู่โรคซึมเศร้าต่อไปในอนาคต แต่ถ้าหากเรามี “แรงบันดาลใจ” เราไม่จำเป็นต้องพึ่งพาแรงจูงใจ หรือรางวัลใด ๆ มาทำให้เราลุกขึ้นมาสู้ใหม่ เพราะเราจะมีความเข้มแข็งทางจิตใจ จะเกิดแรงฮึด มีแรงสู้ มีความพยายามจนกว่าเราจะประสบความสำเร็จค่ะ

โดยเราสามารถสร้างแรงบันดาลใจจากนักกีฬาพาราลิมปิกเกม เพื่อสร้างความสุขในชีวิตเรา ตามข้อเสนอแนะของนักจิตวิทยา ดังนี้ค่ะ

1. เห็นภาพความสำเร็จของบุคคลตัวอย่าง

ส่วนมากแล้วบุคคลที่สามารถสร้างแรงบันดาลใจให้แก่ผู้อื่นได้ จะเป็นบุคคลที่ประสบความสำเร็จ เช่น คุณสายสุนีย์ จ๊ะนะ นักกีฬาวีลแชร์ฟันดาบ ผู้สามารถคว้าเหรียญแรกในการแข่งขันพาราลิมปิกเกม โตเกียว 2020 ให้แก่ทัพนักกีฬาไทยได้ หรือคุณพงศกร แปยอ เจ้าของเหรียญทองวีลแชร์ เรซซิง 400 เมตร พาราลิมปิกเกม โตเกียว 2020 และเป็นผู้ทำลายสถิติพาราลิมปิกเกมในการแข่งขันวีลแชร์เรซซิง 100 เมตรชาย T53 รอบคัดเลือก แถมยังเข้าเส้นชัยเป็นลำดับที่ 1 พร้อมทำลายสถิติพาราลิมปิกเกมด้วยเวลา 14.20 วินาที คว้าเหรียญทองที่ 2 ให้กับตัวเอง หรือคุณประวัติ วะโฮรัมย์ ผู้คว้า 7 เหรียญทอง 6 เหรียญเงิน และ 1 เหรียญ จากกีฬาวีลแชร์เรซซิ่งในการแข่งพาราลิมปิกเกม 5 สมัยที่ผ่านมา เป็นต้น

2. หาข้อมูลเส้นทางชีวิตของบุคคลตัวอย่างก่อนจะมีวันนี้

หลายคนมีจุดเริ่มต้นของแรงบันดาลใจมาจากความสำเร็จของบุคคลตัวอย่าง เมื่อเราได้รับรู้ว่ากว่าที่บุคคลผู้สร้างแรงบันดาลใจของเราจะประสบความสำเร็จได้นั้นผ่านความยากลำบากอะไรมาบ้าง ยิ่งทำให้เราเกิดความชื่นชม และมีหลายท่านที่รู้สึก “อิน” ไปกับบุคคลตัวอย่าง เพราะเห็นถึงจุดเชื่อมโยงบางอย่างในชีวิต เช่น เป็นคนบ้านเดียวกัน เคยประกอบอาชีพเดียวกับเราในปัจจุบัน มีสภาพร่างกายเหมือนเรา มีรูปแบบชีวิตคล้าย ๆ เรา เป็นต้น ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะยิ่งเสริมพลังใจให้เราลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลงตัวเอง หรือลงมือทำอะไรบางอย่างให้ชีวิตดี มีความสุขมากขึ้นค่ะ

3. หาข้อคิดจากบุคคลตัวอย่าง ที่แมทช์กับสไตล์ของเรา

ในยุคสมัยหนึ่งของการเล่น Facebook ที่ทุกคนนิยมโพสต์คำคมเป็นสเตตัสของตัวเอง นั่นแสดงว่า เรารู้สึกว่าคำคมนั้นมัน “ใช่เลย” กับชีวิตของเราในตอนนั้น ชีวิตของบุคคลตัวอย่าง ก็เช่นเดียวกันค่ะ หากเราพบสิ่งที่นำมาเป็นข้อคิดที่แมทช์กับชีวิตของเราได้ เราก็จะมีแรงบันดาลใจในการเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ดีขึ้นได้ เช่น คำพูดของคุณประวัติ วะโฮรัมย์ ที่ว่า “เราอยากสู้เพื่อเอาชนะใจตัวเอง” และ “ไม่มีอะไรดีกว่าการเป็นแรงบันดาลใจให้คนที่ท้อได้สู้ต่อไปอีกแล้วครับ” หรือคุณสายสุนีย์ จ๊ะนะ ที่ลงแข่งพาราลิมปิกเกมมาแล้ว 5 สมัยในระยะเวลา 17 ปี และมีความมุ่งมั่นอย่างมากที่จะลงแข่งพาราลิมปิกเกมครั้งหน้า ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เป็นต้นค่ะ

4. ลองทำตามแรงบันดาลใจดูสักครั้ง

เหนืออื่นใด นักจิตวิทยาย้ำเลยค่ะ ว่าเมื่อเรามีแรงบันดาลใจแล้ว สิ่งที่ควรทำและสำคัญที่สุด ก็คือ การลงมือทำตามแรงบันดาลใจค่ะ เพราะหากเราไม่ลงมือทำ แรงบันดาลใจของเราจะกลายเป็นความฝันลม ๆ แล้ง ๆ ที่รอเวลาถูกลืม แต่ถ้าหากเราลองหาเวลา หรือวิ่งใส่โอกาสในการทำตามแรงบันดาลใจ เราอาจจะเป็นผู้สร้างแรงบันดาลใจให้ผู้อื่นต่อ ๆ ไปได้อีกค่ะ

บทความแนะนำ “6 เทคนิคสร้างความสุขและแรงบันดาลใจด้วยตัวเอง”

แรงบันดาลใจ ถึงแม้จะมีความหมายทางจิตวิทยา แต่ก็ยังเป็นนามธรรมสูง เพราะเป็นความรู้สึกอย่างแรงกล้าที่เราอยากลงมือทำอะไรบางอย่างเพื่อเปลี่ยนแปลงชีวิตให้ดีขึ้น โดยไม่จำเป็นต้องใช้รางวัลเป็นตัวกระตุ้น ซึ่งเมื่อเราได้ลงมือทำแล้ว รับรองได้เลยค่ะว่าจะทำให้ชีวิตของเราเกิดความมหัศจรรย์ และ มีความสุขขึ้นมาอย่างแน่นอนเป็นกำลังใจให้ทุกแรงบันดาลใจนะคะ

สำหรับใครที่กำลังเครียด กังวล คิดมาก ทั้งเรื่องของปัญหา Burn Out จากการทำงาน ปัญหาความสัมพันธ์ต่างๆ ในครอบครัว คนรัก ไปจนถึงภาวะต่างๆ เช่น ซึมเศร้า ทุกปํญหาสำคัญและเป็นเรื่องใหญ่สำหรับเราเสมอ

iSTRONG ยินดีให้บริการ ปรึกษาด้านสุขภาพจิตโดยผู้เชี่ยวชาญ ทั้งจากจิตแพทย์และนักจิตวิทยา ดูรายละเอียดได้ที่นี่

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

• บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa

• คอร์สฝึกอบรม การเป็นนักจิตวิทยาให้คำปรึกษา : http://bit.ly/3RQfQwS

สำหรับองค์กร

• EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8

โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong

อ้างอิง :

1. ปัทมโรจน์ มากสุริวงศ์. 2553. “แรงบันดาลใจ” (Inspiration). นิตยสาร online : กล้าดี. [ออนไลน์].

2. บุรินทร์ รุจจนพันธ์ ศศิวิมล แรงสิงห์ และเสวีใจซื่อตรง. 2556. ศึกษาความพึงพอใจต่อการมอบหมายงานจัดทำคลิ๊ปวีดีโอแนวสร้างแรงบันดาลใจ ในวิชาสื่อและเทคโนโลยีในชีวิตประจำวัน. [ออนไลน์].

3. ฆฤณ ถนอมกิตติ. มปป. ประวัติ วะโฮรัมย์ : ตำนานพาราลิมปิกไทยผู้ก้าวเดินด้วยหัวใจจนกลายเป็นประวัติศาสตร์. [ออนไลน์].

4. เมธา พันธุ์วราทร. 27 สิงหาคม 2564. สายสุนีย์ จ๊ะนะ อัศวินวีลแชร์ฟันดาบหญิงของไทยผู้ไม่ยอมแพ้โชคชะตา. [ออนไลน์].

5. ไทยโพสต์. 29 สิงหาคม 2564. 'พงศกร แปยอ' ทุบสถิติโลกคว้าเหรียญทองแรกให้ทัพพาราลิมปิกไทย. [ออนไลน์].

6. THE STANDARD WEALTH. 1 กันยายน 2564. BREAKING: พงศกร แปยอ คว้าเหรียญทองที่ 2 ในพาราลิมปิกเกมส์ เข้าเส้นชัยลำดับที่ 1 พร้อมทำลายสถิติพาราลิมปิกเกมส์อีกด้วย. [ออนไลน์].

ประวัติผู้เขียน : จันทมา ช่างสลัก

บัณฑิตสาขาวิชาเอกจิตวิทยาคลินิก เกียรตินิยมอันดับ 2 จากรั้ว มช. และมหาบัณฑิตด้านการพัฒนาสังคม NIDA มีประสบการณ์ด้านจิตวิทยาเด็ก 4 ปี เป็นผู้ช่วยนักวิจัย ด้านจิตวิทยา 1 ปี ปัจจุบันเป็นนักวิเคราะห์นโยบายและแผนชำนาญการ และคุณแม่ของลูก 1 คน แมว 2 ตัว ที่ประยุกต์ใช้ศาสตร์ทางจิตวิทยาในการใช้ชีวิต