ทำงานเก่ง แต่พูดแล้วไม่มีใครฟัง คุณอาจติดกับดักการสื่อสารแบบ ‘Child State’

คุณเคยรู้สึกไหมว่า...คุณทำงานเต็มที่ ทุ่มเทเวลาและพลังให้กับองค์กร

คุณเป็นคนที่พร้อมเสนอมุมมองใหม่ ๆ ในการประชุมเสมอ แต่สิ่งที่ได้กลับมาคือความเงียบ หรือแย่กว่านั้นคือคำแย้งที่ทำให้คุณรู้สึกหมดกำลังใจ

คุณอาจเริ่มคิดว่า “ทำไมเขาไม่เห็นค่าฉัน” หรือ “นี่ฉันไม่มีบารมีพอจะให้คนฟังเหรอ” ความจริงแล้ว ปัญหาอาจไม่ใช่เนื้อหาที่คุณพูด หรือความสามารถที่คุณมี แต่อยู่ที่ “วิธีการสื่อสาร” ที่ส่งสัญญาณบางอย่างให้คนฟัง “ปิดใจ” โดยที่คุณเองก็ไม่รู้ตัว

สัญญาณนี้ มักเกี่ยวข้องกับสภาวะทางจิตใจที่เรียกว่า “Child State”

ตามหลักทฤษฎี TA (Transactional Analysis) ซึ่งเป็นแนวคิดทางจิตวิทยาที่แบ่งรูปแบบการสื่อสารออกเป็น 3 ภาวะหลัก

1 ในนั้นคือ Child State เป็นภาวะที่เราแสดงออกเหมือนเด็ก อาจเป็นการอ้อน อารมณ์น้อยใจ การเถียงแบบไม่มีเหตุผล หรือแม้แต่การประชดประชันเล็กน้อย

แม้ว่าในแต่ละสถานการณ์ข้อมูลที่คุณพูดอาจจะมีประโยชน์ก็จริง แต่ด้วยรูปแบบการสื่อสารแบบ Child State ผู้ฟังมักจะรู้สึกว่าคุณ “ขาดความน่าเชื่อถือ” หรือ “ขาดความเป็นผู้นำ” โดยอัตโนมัติ

ในหลายครั้งที่คุณอาจไม่รู้ตัวเลยว่า คุณกำลังใช้ Child State อยู่ เพราะมันคือรูปแบบการสื่อสารที่ฝังรากมาจากวัยเด็ก เช่น เมื่อรู้สึกว่าไม่ได้รับการยอมรับ คุณอาจเผลอใช้น้ำเสียงสูงขึ้น หรือใช้คำพูดที่ปกป้องตัวเองมากเกินไปและนั่นคือจุดที่ทำให้คนฟังตัดสินคุณจาก “พลังงาน” มากกว่าความจริงในคำพูด

ทฤษฎี TA แบ่งบุคลิกการสื่อสารออกเป็น 3 Ego States:

Parent: อำนาจสูง ออกคำสั่ง ตัดสิน หรือกำหนดกรอบให้ผู้อื่น

Adult: ใช้เหตุผล วิเคราะห์ข้อมูล รับฟังข้อเท็จจริงก่อนตัดสินใจ

Child: อารมณ์นำ อ่อนไหว สนุกสนาน ดื้อเงียบ

แม้ทั้ง 3 ภาวะจะมีข้อดีและข้อเสียในตัวเอง แต่ในสถานการณ์ที่คุณต้องการความน่าเชื่อถือ เช่น การนำเสนอในที่ประชุม การเจรจาต่อรอง หรือการพูดคุยกับผู้บริหาร การปรับจาก Child State ไปอยู่ใน Adult State จะช่วยให้คุณสื่อสารได้อย่างมั่นใจ มีน้ำหนัก และสร้างความร่วมมือในที่ประชุมได้มากกว่า

เทคนิคฝึกเลื่อนตัวเองจาก Child State ไปสู่ Adult State

1. สังเกตตัวเองในขณะพูด

   ลองบันทึกเสียงหรือวิดีโอตอนที่กำลังนำเสนอ แล้วสังเกตว่าน้ำเสียงสูงเกินไปหรือไม่ หรือมีคำพูดที่ฟังดูอ้อนหรือปกป้องตัวเองเกินไปหรือเปล่า

   
   

2. ใช้ข้อมูลสนับสนุนทุกประเด็น

   แทนที่จะพูดว่า “ผมว่ามันน่าจะดี” ให้ปรับคำพูดเป็น “จากข้อมูลวิจัยล่าสุด...” หรือ “จากผลลัพธ์ที่เราทดสอบเมื่อเดือนที่แล้ว…”

   
   

3. ตั้งคำถามปลายเปิด

   เพื่อทำให้การสนทนาเกิดการมีส่วนร่วมระหว่างกัน เช่น “คุณคิดว่าแนวทางนี้จะช่วยแก้ปัญหานี้ได้ยังไงบ้าง”

   
   

4. ควบคุมภาษากาย

   เปิดไหล่ มองตา น้ำเสียงมั่นคง เว้นจังหวะก่อนตอบเพื่อแสดงความมั่นใจ

   
   

5. ฝึก Self-awareness

   ฝึกสำรวจตนเองให้รู้ทันอารมณ์เสมอ เช่น ฝึกหยุดคิด 3 วินาทีก่อนพูด ถ้าเราเริ่มรู้สึกไม่พอใจ

   
   

ทำไม Adult State ถึงสำคัญ

เพราะความเป็นจริงในโลกของการทำงาน ความสามารถเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ คุณจะต้องมีทักษะที่ทำให้คน “เชื่อใจ” และ “เห็นด้วย” กับคุณด้วย และนี่คือเหตุผลเมื่อคุณสื่อสารได้แบบ Adult State มันจะกลายเป็นกุญแจสำคัญในการสร้างอิทธิพลให้แก่ตัวคุณเอง เพราะเมื่อคุณสื่อสารใน Adult State คนฟังจะรับรู้และรู้สึกได้ว่า

• คุณฟังอย่างเข้าใจ ไม่ตัดสิน

• คุณมีเหตุผล ไม่ใช้อารมณ์ตัดสิน

• คุณพร้อมหาทางออก มากกว่าหาผู้ผิด

• คุณเป็นคนที่น่าเคารพและร่วมงานด้วย

ตัวอย่างสถานการณ์

เอ เป็นนักการตลาดที่มีไอเดียสร้างสรรค์ แต่ทุกครั้งที่เสนองานในที่ประชุม กลับถูกแย้งจนทำให้เสียความมั่นใจ ซึ่งหลังจากทำแบบประเมิน TA เขาพบว่าตัวเองมักตอบสนองด้วย Child State เสมอ เช่น น้ำเสียงสูงขึ้นเมื่อถูกท้าทาย ใช้คำพูดที่ปกป้องตัวเอง และชอบพูดว่า “ก็หนูคิดว่า…”

หลังจากรู้รูปแบบการสื่อสารของตัวเองแล้ว เอเริ่มได้มีการฝึกฝนและเปลี่ยนวิธีคิดใหม่ โดยทำการเตรียมข้อมูลสนับสนุนทุกครั้ง ซ้อมนำเสนอหน้ากระจกพร้อมปรับน้ำเสียงให้มั่นคง มีความมั่นใจมากขึ้น และใช้คำถามดึงให้คนอื่นเกิดการมีส่วนร่วม

หลังผ่านไปได้เพียง 2 เดือน เอสังเกตว่าทีมเริ่มรับฟังมากขึ้นและหัวหน้าเริ่มมอบหมายโปรเจกต์สำคัญให้เอนำ

การสื่อสารไม่ใช่แค่ “พูดเก่ง” แต่ต้อง “พูดแล้วได้ผล” และผลลัพธ์นี้เกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อคุณเข้าใจว่าตัวเองกำลังสื่อสารจากภาวะใด จากรูปแบบทักษะการสื่อสารโดยใช้เครื่องมือ Transactional Analysis เพราะโอกาสในชีวิตการทำงาน ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความเก่งของคุณเพียงอย่างเดียวแต่อยู่ที่ว่าคุณทำให้ “คนเชื่อในตัวคุณ” ได้มากแค่ไหน

ซึ่งในหลักสูตร The Art of Influence จาก iSTRONG เน้นเรื่องการปรับใช้ทฤษฎีจิตวิทยา Transactional Analysis เพื่อให้คุณสามารถพลิกแพลงและใช้ในหลากหลายสถานการณ์และจุดประสงค์ได้ คุณสามารถเรียนรู้ทักษะนี้เพิ่มเติมอย่างลึกซึ้งกับนักจิตวิทยาที่มากประสบการณ์ รวมทั้งได้ฟังเคสตัวอย่างการใช้จำนวนมาก และกิจกรรมการฝึกปฏิบัติในคลาสที่เหมาะสำหรับผู้นำ หัวหน้าทีม ผู้จัดการ และคนทำงานในองค์กรเป็นอย่างมาก

คุณสามารถเข้าดูรายละเอียดได้ที่นี่ หรือสอบถามได้ที่ @istrongacademy

---

iSTRONG Mental Health

ผู้ดูแลสุขภาพใจให้กับบุคคล ครอบครัว และองค์กร

บริการของเรา

สำหรับบุคคลทั่วไป

• บริการปรึกษา จิตแพทย์และนักจิตวิทยา : http://bit.ly/3lmThUa  

• คอร์สฝึกอบรมทักษะด้านจิตวิทยา : http://bit.ly/3RQfQwS 

สำหรับองค์กร

• EAP โปรแกรมสำหรับองค์กร : http://bit.ly/3RLI8Z8 

โทร. 02-0268949 หรือ Line : @istrong